All posts in "Streekreportage"

Izmir, Turkije’s snelst groeiende metropool

Izmir

Izmir, met een bevolking van ruim 4 miljoen inwoners, is niet alleen de derde grootste stad, het is tevens de snelst groeiende metropool van Turkije. Na Mersin is het de tweede belangrijkste havenstad van het land, gelegen aan het eind van de Golf van Izmir. Het is een industriële hub met een grote petrochemische en autosector, een belangrijke dienstensector, economische vrijhandelszones en vele kleine en middelgrote bedrijven. Een derde van de industriële meerwaarde, zeg maar winst, is afkomstig uit Izmir.

Reis doorheen de tijd

Ongeveer drieduizend jaar geleden stichtten de Aeoliërs de stad Smyrna, die later voor een korte tijd deel ging uitmaken van de Ionische statenbond. In die tijd werd de agora gebouwd, een grote markt met drie niveaus, die momenteel grondig gerestaureerd wordt. Driehonderd jaar later herbouwde Alexander de Grote de stad tegen de helling van de berg Pagos (het huidige Kadifekale) en tijdens de Romeinse periode groeide het uit tot een van de belangrijkste centra van het christendom. Het was, en is nog steeds, de zetel van het aartsbisdom Smyrna.
Smyrna werd dikwijls belegerd en ingenomen en maakte vanaf de vijftiende eeuw deel uit van het Ottomaanse Rijk. Op het einde van de 19e eeuw bestond de bevolking hoofdzakelijk uit (Griekse) christenen met een belangrijke Turkse minderheid. Daardoor kreeg het voor de moslims de naam van 'heidense stad'.
Bij het Verdrag van Sèvres werd Izmir aan de Grieken toegekend, maar in 1922 werd de stad door de onafhankelijkheidsbeweging van Atatürk ingenomen. De naam Smyrna werd veranderd in Izmir. Na de verovering en een grote brand was 70% van de stad verwoest en alsof dat niet genoeg was, kende het in 1928 een zware aardbeving. Maar zoals een feniks herrees het uit zijn as en vandaag is het een levendige, moderne stad.

Izmir verkennen

Konak, het centrum van Izmir, is gemakkelijk bereikbaar via de metro die een zuid-noord as vormt met een dubbel spoor. Op een groot open plein, gelegen aan de zee, zie je onmiddellijk in de schaduw van het stadhuis het klokkentorentje, een van de symbolen van de stad. Cultuur opsnui­ven kan je in het nabijgelegen archeologisch museum dat verschillende artefacten herbergt uit opgravingen van de Ionische steden.
De bazaar van Izmir heeft ver­schillende onderdelen, het enige dat je best doet, is de verkopers van lederen jassen negeren, want die kunnen wel erg opdringerig zijn. Je vindt er overigens alles en voor een prikje kan je een snackje eten of een versgeperst fruitdrankje drinken. Op het einde van de bazaar ben je na enkele minuten bij de agora, het enige archeologisch restant uit de Ionische periode. Heb je geen hoogtevrees, dan is de asansör, gebouwd eind van de negentiende eeuw, een must. Van daaruit heb je een panoramisch uitzicht.
Voor wie het nachtleven van Izmir wil meemaken, is er de uitgangsbuurt Alsancak, een van de weinige buurten waar je in de smalle straatjes nog oude Griekse herenhuizen kan terugvinden. Eten kan je er ook, en waarom eens niet de tavuk göğsü proberen, een zoet dessertje gemaakt op basis van kip.

Agora Izmir
Agora, pilaren, Izmir
Asansör Izmir

Asansör (lift) 

Asansör (lift) Izmir
De klokkentoren van Izmir
Tavuk göğsü

Tavuk göğsü

Kadifekale poort

Kadifekale, poort en toren

Izmir, Kadifekale

De wijk Kadifekale

Een open, westerse stad

Izmir is een buitenbeentje. De mentaliteit van de stad zal zeker te maken hebben met de ligging; havensteden staan bekend om hun openheid en diversiteit. Omwille van die diversiteit blijft men Izmir bestempelen als de stad van de 'gavur', heidenen of ongelovigen, iets waar de inwoners fier op zijn. Er zijn overigens nog steeds enkele kernen van christenen en joden.

Diversiteit is overal zichtbaar. In de bazaar zie je naast minirokjes af en toe nikabs (sluiers die het gezicht bedekken). De invloed van de interne migratiegolven is eveneens merkbaar. Kadifekale bijvoorbeeld, is hoofdzakelijk bevolkt met immigranten uit Mardin.

Izmir is en blijft een grootstad. Dat wil zeggen, het verkeer is een grote chaos, ondanks de nieuw aangelegde metro. De metro sluit aan op de Izban, een gemeenschappelijk trein-tram-project tussen de stad Izmir en de centrale overheid, die je voor een prikje buiten de stad brengt. Naast de metro kan je met de ferry’s andere stadsdelen bezoeken. En zoals het een grootstad betaamt, er is een actief cultureel leven.

De provincie Izmir

Wie de grootstad wil verruilen voor het kleinschalige, met kleine rustige strandjes of historische sites, rust en kalmte, vindt ze overal verspreid in de provincie Izmir.
De Golf van Izmir is de moeite van het verkennen waard, met juweeltjes als Foça, Urla, Karaburun en Çeşme. Je kunt er gegrilde vis eten, wijnroutes verkennen, hurma olijven (olijven die aan de boom rijpen) eten en zelfs een Genuaans kasteel bezoeken.

Urla, provincie Izmir

Urla

Foça

Foça

Karaburun

Karaburun

Çeşme

Çeşme

Naar het noorden, richting Çanakkale heb je Dikili, Ayvalık en Pergamon. Ayvalık heeft heerlijk ijs met versgebakken hoorntjes, Pergamon een enorm theater dat gebouwd is op een steile helling en Dikili heeft naast een enorme archeologische site het stempel van een linkse stad, met een aantal gratis voorzieningen.

Ayvalık

Ayvalık

Dikili

Dikili

Theater van Pergamon

Pergamon

Ga je naar het oosten, dan heb je Seferihisar, de eerste slow city van Turkije, met een totaal organieke zondagsmarkt, de historische site van Teos en het uitzonderlijke dorpje Bademler, met een tachtig jaar oud openluchttheater, straten zonder vuil, echt waar, alles totaal ecologisch.

Seferihisar

Seferihisar

Bademler

Bademler

Antieke site Teos

Teos

En natuurlijk kan je de provincie niet verlaten zonder de meest oostelijke stad, Sel­çuk, te bezoeken. Hier vind je de site van Efeze met de resten van een der zeven wereldwonderen in de oudheid; de Artemistempel en een van de kerken van de apocalyps; de Sint-Johannesbasiliek.

Artemistempel Efeze

Artemistempel Efeze

St Johannesbasiliek

St Johannesbasiliek

Als je uitgekeken bent op de provincie Izmir, kan je nog altijd de ferry’s nemen naar Chios, Lesbos of Samos, die vertrekken vanuit Çeşme, Ayvalık en Seferihisar.

Laat ons bovendien niet vergeten dat al deze stadjes hun festivals hebben, speciaal gericht op hun streek en hun streekproducten. Een beetje googelen op het net en je kunt je bezoek koppelen aan een van de festivals. Een ervaring die je nooit zal vergeten!

Marc van Hecke

Een kwart eeuw geleden bezocht ik voor het eerst Turkije. We logeerden bij een Turkse familie aan de Zwarte Zee en doorkruisten het ganse land. Ik werd gebeten door de hardnekkige 'Turkije micro­be', en woon intussen al jaren in dit wonderlijke land. Ik hou van schrijven en vind 'Impressie Turkije' een leuk en belangrijk forum waaraan ik graag mijn bijdrage wil leveren.

Marc van Hecke
Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!

Dalyan, de Biesbosch van Turkije

Reiger bij Dalyan

Dalyan, de Biesbosch van Turkije

Een bijdrage van Ruud Verstraaten

Het is niet eenvoudig, wellicht onmogelijk,  dit kleine paradijs aan de Egeïsche Zee volledig recht te doen met een treffende beschrijving.  Het beschermde natuurgebied kent zoveel bijzondere aspecten en verschijnselen dat je het met woorden tekort zou doen. Toen ik de hoofdredacteur van een reiskrant een aantal dagen mocht begeleiden voor een reportage, mijmerden we er elke avond over: ‘Wat maakt dit gebied zo uniek?’ Ik stelde voor het te omschrijven als ‘het aureooltje van Dalyan’. Tot mijn verrassing werd dit de titel van een 3-pagina’s omvattend artikel in de grootste krant van Nederland.

Beschermd natuurgebied

Dalyan is een dorp dat sinds de herindeling enkele jaren geleden valt onder de stad Ortaca in het district Muğla. Buiten het toeristenseizoen wonen er slechts een kleine 5.000 mensen. Maar wanneer eind april het seizoen weer begint, komen veel ondernemers uit heel Turkije terug om tijdens de zomermaanden hier hun geld te verdienen. Van kilimci (tapijtverkoper) tot dondurmacı (ijsverkoper).  Alle toeristen hierbij opgeteld is het een gezellige drukte in de zomer. Echter géén massatoerisme, maar kleinschalig toerisme in harmonie met de natuur dankzij de officiële status ‘beschermd natuurgebied’. Op initiatief van June Haimoff - waarover later meer - heeft Dalyan deze status en bewaakt de overheid met talloze regels de bijzondere flora en fauna van deze streek.

Beschermd natuurgebied Dalyan, eilandje met vogels

Middelen van bestaan

Dalyan was aan het einde van de 20e eeuw een kleine vissersplaats waar de lokale bevolking visserij, katoen en citrusfruit als belangrijkste middel van bestaan had. De Dalco viscoöperatie bestond al en verschafte werkgelegenheid aan veel inwoners van Dalyan. Omdat in deze periode de opbrengsten van de katoenvelden steeds magerder werden, plantte men veel citroen- en sinaasappelboomgaarden in de omgeving. Na 2010 daalden de opbrengsten van het citrusfruit enorm en werden granaatappelboomgaarden aangelegd. Het trieste is dat ook deze vruchten inmiddels nog maar weinig opleveren. Het probleem zit hem voor een deel in het te kleine aantal afzetkanalen en het ontbreken van de exportmogelijkheden naar Europa. Toerisme is op dit moment de belangrijkste bron van inkomsten.

Blik op Dalyan vanuit de lucht

Kaptan June

Waar de grote havens en badplaatsen aan de Turkse kust het massatoerisme omarmden en mogelijk maakten, werd Dalyan in 1988 onderdeel van het eerste beschermde natuurgebied van Turkije. Eén van de belangrijkste actievoerders voor het behoud van het Iztuzu strand als broedplaats voor de met uitsterven bedreigde Caretta Caretta schildpad, is June Haimoff oftewel Kaptan June. Toen zij haar carrière in Engeland als bekende opera- en jazzzangeres afsloot, voer ze een groot aantal jaren met haar schip op de Middellandse Zee. Ze deed regelmatig het Iztuzu strand aan voor een kort verblijf. Tot 1987 stonden er op het Iztuzu strand in de zomer houten barakken die bewoond werden door locals en avonturiers. Kaptan June verbleef hier gedurende de zomermaanden in het midden van de jaren tachtig. Een replica van haar hut is geplaatst in de directe omgeving van het strand bij de schildpaddenopvang. Ondanks haar hoge leeftijd (96 jaar) is ze nog dikwijls in de directe omgeving van het strand te vinden om ieder die ze tegenkomt te overtuigen van de enorme waarde van het Iztuzu strand als onderdeel van het natuurgebied. Samen met enkele andere milieuactivisten bracht Kaptan June het Iztuzu strand onder de aandacht van het Wereld Natuur Fonds en lobbyde ze in heel Europa om de bouw van een groot hotel met 180 bedden aan het strand stil te laten leggen. Gelukkig niet zonder succes.

Kaptan June voor haar hut
De Caretta Caretta schildpadden

De populatie Caretta Caretta schildpadden blijkt licht gestegen sinds het Iztuzu strand onderdeel van een beschermd natuurgebied werd. Allerlei regels en verordeningen hebben hiertoe bijgedragen. Tussen zonsondergang en zonsopkomst is het bijvoorbeeld strikt verboden om op het strand te verblijven. Motorjachten en jetski’s zijn niet toegestaan, evenals permanente bouw. De universiteit van Pamukkale heeft een informatiecentrum en schildpaddenopvang gecreëerd. Hier worden o.a. schildpadden verzorgd die gewond zijn geraakt door de schroef van een boot of verstrikt in een visnet. De Caretta Caretta schildpad komt ook voor in andere Middellandse Zee gebieden - zoals Patara - doch het Iztuzu strand is het belangrijkste met een ei-afzetting van gemiddeld 200 nesten per jaar.

Caretta Caretta
Paradijsje op aarde

Het voorkomen van een met uitsterven bedreigde zeeschildpad was niet de enige reden om het gebied Dalyan- Köyceğiz tot beschermd gebied te benoemen. Meerdere bijzondere, soms unieke natuurverschijnselen, maken dit gebied tot een paradijsje op aarde. De Dalyan delta, de Çandır baai en het Sülüngürmeer vormen samen een zeer vogelrijk gebied met vooral veel ijsvogel- en reigersoorten. Een ornitholoog vertelde me meer dan 150 vogelsoorten gespot te hebben in dit gebied. De bijzonder rijke flora en fauna geldt ook voor het Köyceğiz meer waarin het zoute water uit de Middellandse Zee en het zoete water uit de bergen in elkaar overvloeien. Tezamen met de natuurlijke zwavel- en warmwaterbronnen aan het meer krijgt het water een unieke kleur en kom je de meest bijzondere planten en dieren tegen in dit gebied. Iedere natuurliefhebber kan hier zijn hart ophalen en beseft dat je een dergelijke rijkdom bijna nergens meer tegenkomt. Vermeldenswaard is ook het kuuroord Sultaniye met haar modder- en zwavelbaden.

Reiger bij Dalyan
Hotelgasten in modderbad

In de omgeving van het Köyceğiz meer komen als volgende bijzonderheid veel amberbossen voor. De amberboom houdt van een vochtige standplaats en is te vinden in het gebied tussen Eskiköy en Köyceğiz, in de omgeving van Yuvarlakçay en in het bosrijke gebied rond Sultaniye. De oliehoudende hars in de bast is een belangrijke geurstof in tabak en parfum. Daarnaast bevat het kleverige boomsap geneeskrachtige stoffen die o.a. gebruikt worden in medicijnen tegen griep, bij huidkwalen en problemen met de spijsvertering.

Ook de ooievaar moet ergens in het verleden de omgeving van Dalyan als bijzonder gebied ontdekt hebben. In het kleine dorp Okçular is ieder jaar een ooievaarskolonie te vinden. Rond april worden de nesten gebouwd en in juni zie je tientallen kleine ooievaars hun eerste vliegles krijgen.

Ooievaar bij nest met jongen

Kaunos

Het is niet mogelijk om in dit artikel alle bijzonderheden van Dalyan e.o. te noemen, maar de antieke stad Kaunos mag niet ontbreken. In de omgeving van Kaunos zijn restanten gevonden die duiden op het bestaan van een stad vanaf de 9e eeuw voor het begin van onze jaartelling. Door de Perzische, Hellinistische en Romeinse oorlogen zijn er invloeden uit verschillende culturen uit de oudheid terug te vinden in Kaunos. In de 15e eeuw werd Kaunos getroffen door een malaria epidemie. Weer iets later onttrokken de zandverstuivingen na een aardbeving de stad bijna geheel aan het oog. De meest indrukwekkende overblijfselen uit de oudheid zijn de rotsgraven aan de Dalyan rivier en het amfitheater in Kaunos. Dit theater bood plaats aan ruim 5.000 bezoekers wat ons een indruk geeft van het aantal inwoners van de oude stad. Wanneer je Kaunos bezoekt, adviseer ik je een gids mee te nemen om een goed idee te krijgen van de bijzondere stad die in de oudheid als haven zeer belangrijk was voor de gehele regio.

Kaunos amphitheater met geit als publiek
Rotsgraven langs de rivier
Hotel Portakal

In het jaar 2000 kocht ik een uniek grondstuk van 5.000 m2 aan de Dalyan rivier. Recht tegenover de burchtheuvel van de antieke stad Kaunos met uitzicht op de rotsgraven van Dalyan en heel in de verte het Iztuzu strand. Na een jaar van onderhandelen met de verkopers, waarin ik leerde over de Turkse cultuur en manier van zakendoen, werd de koop gesloten. Enkele jaren hierna startte ik met de bouw van Hotel Portakal.

Hotel Portakal Dalyan

Naast de bijzondere locatie en kleinschalige opzet is de relaxte sfeer een belangrijk kenmerk van hotel Portakal. Al in het eerste jaar van haar bestaan kreeg hotel Portakal van de ‘betonpolitie’ van Reizen Magazine (ANWB) een pluim uitgereikt als ‘beste hotel aan de Turkse westkust’.
De meeste gasten die het hotel ooit bezochten, keren er terug voor een volgende vakantie. ‘You can check out any time, but you can never leave’. In de betekenis dat je alle goede herinneringen voor eeuwig met je meeneemt.
Zelf blijf ik graag luisteren naar de vrije bewerking van onze huisgitarist: Welcome to the hotel Portakal...

Hotel Portakal boeken

Hotel Portakal is boekbaar via internationale websites als Expedia, Booking, Hotels.com, Sunshine.co.uk en vele andere sites. Voor Belgische en Nederlandse gasten is een boeking mogelijk via tui.nl , corendon.nl , sunweb.nl , portakal.nl en voor singles en eenoudergezinnen bij estivant.nl Wij heten je graag welkom!

Ruud Verstraaten

Als docent Nederlands nam ik in 1990 een sabattical year en zette voor het eerst voet op Turkse bodem na een zeilreis van Venetië naar Marmaris. Sindsdien verkende ik een aanzienlijk deel van Turkije te voet en per auto, motor en zeilboot. In Dalyan, dat mijn tweede thuis geworden is, bouwde ik in 2004/2005 hotel Portakal. Hier ben ik tijdens het zomerseizoen meestal te vinden. Gedurende de wintermaanden val ik regelmatig in als docent Nederlands.

Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!

Alanya, parel aan de Turkse Riviera

Alanya, parel aan de Turkse Riviera

Alanya is niet alleen een badplaats aan de Turkse Riviera met prachtige stranden, een gezellig centrum volop uitgaansgelegenheden en een vriendelijke en gastvrije bevolking. Alanya is ook een stad met de juiste mix van westerse herkenbaarheid en Turkse ongrijpbaarheid die de stad haar charme geeft. Tel daarbij de cultuurhistorische rijkdom en je weet: Alanya… is Alanya!

De geschiedenis van Alanya in vogelvlucht

Al in de vierde eeuw voor onze jaartelling was de havenstad aan de zuidkust bekend, toen nog onder de naam Caracesium. De stad maakte deel uit van het Romeinse Rijk. Na de dood van Julius Caesar in 44 voor Christus werd het bestuur van Caracesium overgedragen aan Marcus Antonius die de provincie vervolgens schonk aan zijn vrouw, de Egyptische koningin Cleopatra. In de eeuwen erna was het stadje vooral een toevluchtsoord voor piraten en rebellen. Het kreeg de naam Kolonoros, wat ‘mooie berg’ betekent.

In 1226 verkreeg de Seldsjoekse sultan Alaaddin Keykubat I door onderhandeling met Lord Kir Vart, de stad Kolonoros. Hij veranderde de naam in Alaiye, wat een lichte verwijzing naar de naam Alaaddin is. In die tijd was Konya het zomerverblijf van de sultan en Alaiye werd het winterverblijf. Door deze functie groeide Alaiye uit tot een belangrijke havenstad. Het werd in één adem genoemd met Antakya (Hatay).

Alaaddin Keykubat liet op het schiereiland een wachttoren bouwen om het tegen mogelijke aanvallers te beschermen. Dat was nodig, want de stad was een belangrijk strategisch punt en er hebben vele gevechten om Alanya plaatsgevonden. Het verhaal gaat dat Sultan Keykubat eens in een wanhopige poging om de stad te beschermen, brandende fakkels aan de horens van geiten bond en hen over de berg van het schiereiland joeg. Vanaf een afstand leek het net of er een enorm leger in aantocht was en de vijand sloeg op de vlucht.

Ook liet de sultan een scheepswerf en – natuurlijk – een burcht bouwen. Bij de bouw werden sommige gebouwen en delen van muren uit eerdere beschavingen gespaard en dat maakt dat de burcht van Alanya van zo grote geschiedkundige waarde is.

De naam Alanya

Al in de zestiende eeuw werd de naam Alanya gebruikt, naast het officiële Alaiye. Dit blijkt uit diverse documenten uit die tijd.
In februari 1931 bezocht Mustafa Kemal Atatürk voor de tweede keer de provincie Antalya. Hij reisde per schip en legde op 10 februari in de haven van Alanya aan. Hij kwam echter niet aan land en de burgemeester stuurde hem een telegram om hem namens de inwoners van de stad uit te nodigen. Hij schreef in plaats van Alaiyeliler – de inwoners van Alaiye – Alanyalılar, inwoners van Alanya. Atatürk ging niet op de uitnodiging in, maar vroeg wel waarom de burgemeester het had over Alanyalılar en niet Alaiyeliler. De burgemeester verklaarde dat hij was opgegroeid met de naam Alanya. Deze correspondentie leidde tot een verzoek om de naam officieel te mogen wijzigen in Alanya. Dat gebeurde op 23 mei 1933, met de ondertekening door Atatürk. Het duurde overigens nog tot 18 februari 1935 voor Atatürk eindelijk voet aan wal zette in Alanya. In het Atatürk Evi – waar hij enkele uren verbleef – is een klein museum ingericht ter herinnering aan dit bezoek.

Toerisme in Alanya

Het schiereiland

De bekendste toeristische trekpleister van Alanya is ongetwijfeld het schiereiland met de scheepswerf, de Rode Toren en de burcht. Je kunt er gerust een hele dag doorbrengen. Naast de ‘binnenste burcht’ en de Rode Toren waarvoor entree betaald moet worden, valt er voldoende kosteloos te genieten. Vanaf verschillende plekken is het uitzicht over de baaien, de stranden, de haven en de stad zelf adembenemend, zowel overdag als ’s avonds.
Als je het niet erg vindt om wat te klimmen en te dalen over smalle, met onregelmatige keien bestrate paadjes, is het de moeite waard om van de hoofdweg af te wijken om steeds opnieuw weer te stuiten op indrukwekkende overblijfselen uit lang vervlogen tijden.
Langs de hoofdweg vind je in het toeristenseizoen de uitstallingen waar de typische souvenirs van Alanya te koop worden aangeboden: kleden en kleedjes, sjaals, dikke gebreide sokken en wanten, beschilderde kalebassen en natuurlijk allerlei handgemaakte sieraden.
Sinds 2017 is er een kabelbaan die je naar de burcht brengt. Je kunt kiezen voor een enkele reis met bezoek aan de binnenste burcht en dan via de andere kant de burcht verlaten. Dit geeft de mogelijkheid om verder te voet het schiereiland te verkennen. Anders zul je een retourtje moeten kopen en – na van het prachtige uitzicht genoten te hebben – weer met de kabelbaan terug moeten.

Oude Romeinse marktplaats
Zicht op Alanya
De Rode Toren

De Rode Toren – Kızıl Kule – is een achthoekige wachttoren die bestaat uit vijf verdiepingen. Zonder de kantelen meegerekend is de toren 33 meter hoog en er zijn 85 treden die leiden naar de bovenste verdieping. De muren zijn elk 12,5 meter breed. Van de buitenkant is de toren eenvoudig van stijl maar elke verdieping heeft van binnen een andere indeling waardoor de toren in zijn geheel verrassend van architectuur is. In de periode van 1951 tot 1953 is de Rode Toren gerestaureerd en vervolgens voor bezoekers geopend. De toren doet tevens dienst als museum met een kleine oudheidkundige collectie.

Nis in de Rode Toren
Rode Toren binnenkant
De burcht

Op het schiereiland vind je drie verschillende kasteelmuren met een totale lengte van 6500 meter. Op 140 strategische punten zijn torens gebouwd. De tweede kasteelmuur is het oudst en stamt waarschijnlijk uit de tweede eeuw VOT. De derde kasteelmuur is het hoogst gelegen. Daarachter bevindt zich de ‘binnenste burcht’, waar entree voor betaald moet worden. Je vindt hier onder meer restanten van de Byzantijnse kerk, de barakken voor soldaten en gevangen en een aantal cisternen (waterbekkens). Ook kun je vanaf het punt waar de rotsen het steilst uit het water oprijzen, proberen een steen in het water te gooien. Het was voor de gevangenen destijds een laatste manier om te proberen gratie te verkrijgen: lukte het een steen in het water te gooien, dan werden ze vrijgelaten. Zo niet, dan werden ze zelf de afgrond ingeworpen…

Byzantijnse kerk in binnenste burcht
Binnenste burcht
Damlataşgrot

Deze druipsteengrot werd in 1948 ontdekt toen een deel van de berg met dynamiet werd weggevaagd in verband met de aanleg van de haven en pier. De grot is niet erg groot, ongeveer 30 meter lang en 15 meter hoog en telt zo’n 15.000 kleurrijke stalactieten en stalagmieten. In de grot heerst een constante temperatuur van ruim 22 graden en de lucht is zeer vochtig. Men ontdekte al snel dat deze omstandigheden bijzonder plezierig waren voor mensen met bijvoorbeeld bronchitis. Toen ene Galip Dere tijdens een zeereis in een krant over de heilzame werking voor astmapatiënten van grotten in Italië en Duitsland las, meende hij dat de Damlataşgrot een zelfde werking zou kunnen hebben. Drie doktoren deden onderzoek en stelden een rapport op: de druipsteengrot was goed voor astmapatiënten. Het nieuws haalde de kranten en al snel kwamen de eerste astmapatiënten uit binnen- en buitenland naar Alanya. Dit luidde het begin van het toerisme in voor Alanya.

De Dimçayı

‘Çay’ betekent niet alleen ‘thee’ maar ook ‘rivier’ en in samenstelling met de naam Dim levert dat ‘Dimçayı’ op. De Dim ontspringt zo’n 65 kilometer ten noordoosten van Alanya bij het dorpje Dim Alacami. Vele kilometers lang meandert de rivier door het Taurusgebergte richting Kestel waar hij uitmondt in de Middellandse Zee.
De eerste picknickplaatsen langs de Dim ontstonden rond 1983. Tegenwoordig zijn er vele restaurants met verschillende picknickplaatsen en mogelijkheid tot zwemmen en spelen in het koude water van de rivier.
Bij het woord ‘picknick’ denkt menigeen aan zelf meegebrachte etenswaren, aan een uitgespreid kleed op de grond en aan eten in een – voor de meeste Westerlingen – ongemakkelijke houding die het midden houdt tussen liggen en zitten en die niet lang vol te houden is maar desondanks de sfeer van ultieme ontspanning oproept. Wel, dat alles is zeker mogelijk bij de Dimçayı maar de meer comfortabele varianten mogen er ook zijn.
Tegen een kleine vergoeding kan een picknickplaats gehuurd worden om zelf meegebrachte etenswaren te nuttigen maar het meest gebruikelijk is een maaltijd of een drankje te bestellen en het gewoon te laten serveren.

Picknickplaatsen Dimçayı
Picknickplaatsen Dimçayı boven het water

Na de tweede wereldoorlog begonnen bananen populair te worden en in Alanya werden de eerste bananenplantages aangelegd. Bananenbomen hebben veel water nodig en dat water werd gehaald uit de Dim. Met behulp van karren, kamelen en ezels werd het water naar Alanya vervoerd en ondertussen werd er met man en macht gewerkt aan een waterleidingsysteem: een betonnen geul die het water uit de Dim naar Alanya leidde.
Met de bouw van de appartementen is een groot deel van het systeem vernield maar achter de rondweg om Alanya is het systeem nog grotendeels operationeel.

Dimgrot

Een picknick aan de Dimçayı is uitstekend te combineren met een bezoekje aan de Dimgrot of Dim mağarası. Het is net als de Damlataşgrot een druipsteengrot. De noordwestzijde van de grot werd vele eeuwen gebruikt als schuilplaats voor geiten en schapen en alleen de plaatselijke bevolking wist van het bestaan ervan. In 1986 werd de grot nader onderzocht en toen bleek dat de grot vele malen groter was dan eerder gedacht. Het oorspronkelijke deel werd afgesloten en de ingang werd verlegd om de grot beter toegankelijk te maken. In 1998 is de grot opengesteld voor publiek.
Een 360 meter lang pad leidt – trappetje op, trappetje af – de berg in naar een ondergronds bergmeertje. Met het geluid van fluitmuziek (de Turkse fluit ‘ney’) op de achtergrond is de aanblik van de verlichte stalactiet- en stalagmietformaties sprookjesachtig.
Prettig om te weten: bij een stroomstoring treedt de noodgenerator na enkele seconden in werking zodat je in voorkomend geval niet lang in het donker zit!

Dimgrot
Dimgrot, meertje
Mahmutseydi

In de dertiende eeuw ontstond er vanuit Baghdad een nieuwe, filosofisch islamitische stroming. Deze stroming predikte o.a. tolerantie en mededogen ten opzichte van de medemens in navolging van de beroemde filosoof Mevlana. De volgelingen van Mevlana worden derwisjen genoemd. Vanuit Baghdad kwam er een groep van ongeveer 40 Derwisjen naar Konya waarna zij zich als ‘zendelingen’ over Anatolië verspreidden. Eén van hen was Seydir Mahmut en hij streek neer in een klein dorpje in het district Alanya, genaamd Onas. In deze tijd werd Anatolië overheerst door Mongoolse soldaten. De mensen waren bang en arm en konden wel een morele opsteker gebruiken. Seydir Mahmut richtte o.a. een school op en liet een moskee bouwen. Uit dankbaarheid en eerbied werd de naam van het dorp veranderd in Mahmutseydi.
Het dorp ligt ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van Alanya.

Moskee van Mahmutseydi

De moskee van Mahmutseydi stamt uit 1252 en hij is gebouwd door orthodox christelijke Grieken. Dat lijkt misschien wat vreemd, maar in die tijd leefden er veel Grieken in Turkije en zij leefden doorgaans vreedzaam naast en met de Turkse bevolking. Met name de Grieken waren meesters in het bewerken van hout en dat is te zien aan het prachtig bewerkte plafond in de moskee. Eén van de voorkomende motieven is de granaatappel, het symbool voor vruchtbaarheid en welvaart. Het gebruik van dit motief is te beschouwen als een offer in de hoop deze vruchtbaarheid en welvaart terug te mogen ontvangen. De moskee is vrij te bezichtigen.

Mahmutseydi moskee
Graf Seydir Mahmut

De tweede bezienswaardigheid is het graf van Seydir Mahmut. Het oude gebouw bestaat uit twee ruimtes: een gebedsruimte en de ruimte waar de kist van Seydir Mahmut staat. Het is de traditionele manier van begraven voor de derwisjen: een grote kist in de vorm van een huisje met daaroverheen zijden doeken. Aan de achterkant van de kist hangt zijn staf en voorop de kist staat zijn hoofddeksel. De gebedsnis in de gebedsruimte is gericht naar Mekka.

Graf Seydir Mahmut
Archeologische sites

Grote archeologische sites kent Alanya niet. Maar elk oud dorp in de ruime omgeving van Alanya heeft zijn eigen antieke site. Als je de bergen in trekt in de richting van Konya, in de Dimvallei rondrijdt of langs de kust richting het oosten gaat, kun je in de directe nabijheid van de oude dorpjes altijd antieke overblijfselen aantreffen. De meeste restanten stammen uit de Romeinse tijd of later. In het archeologisch museum van Alanya zijn de belangrijkste vondsten tentoongesteld. Enkele antieke sites zijn:
Syedra, 18 km ten oosten van Alanya.
Leartes, 18 km ten noordoosten van Mahmutlar.
Naula, 12 km ten oosten van Mahmutlar, de restanten van een antiek havenstadje.
Hamaxia (Sinek kalesi) 6 km ten noordwesten van Alanya.
Augea, bij Konaklı.
Iets verder weg, op een kleine 40 km ten noordwesten van Antalya, ligt Alara. Met de Alara rivier en antieke brug (de Ali Köprüsü), waterval, de restanten van onder andere een kasteel en herberg is dit een mooie bestemming voor een dagtocht.

Meer lezen over Alanya?

Is Alanya jouw stad, dan ben je vast geïnteresseerd in de plannen en activiteiten van Marcel Boonstra, die samen met de gemeente van Alanya een sporttrainingsmekka wil maken. Daar lees je hier meer over.
Wil je meer lezen over het leven in Turkije - en met name Alanya - dan is de bundel columns De autospuiter heeft vreemde kostgangers van Klaske Kassenberg een aanrader.
Ook haar boek Hanneke neemt een kind speelt zich deels in Alanya - en deels in Kaş en Marmaris - af. Het fictieve verhaal is doorspekt met autobiografische elementen en een deel van de personages in dit boek bestaat echt.
Beide boeken zijn als e-book te downloaden.

Je vakantie Alanya boek je natuurlijk bij

Riks de Jong reisbureau

Ook voor dialysepatiënten

Mensen met nierproblemen die in een kliniek dialyseren, kunnen daarvoor onder andere terecht in het Başkent ziekenhuis van Alanya. Nederlandstalige begeleiding is aanwezig. In principe is elk hotel of appartement te boeken met deze extra service. 
Mensen die thuis dialyseren, kunnen gebruikmaken van een speciaal aangepast appartement met dialyse-apparaat in Mahmutlar. Ook hiervoor is Nederlandse begeleiding aanwezig, voor het medische deel is het Başkent ziekenhuis verantwoordelijk.

Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!

Giresun aan de Zwarte Zee, hazelnoten en kersen

Giresun, hazelnoten en kersen

Langs het gehele oostelijke deel van de Zwarte Zee worden hazelnoten verbouwd, maar Giresun is toch wel het centrum van de hazelnotenproductie. Daarnaast is het van oudsher bekend van de kersen. Volgens de (geschied)schrijver Plinius de Oudere werden in de eerste eeuw voor het begin van onze jaartelling de eerste kersenbomen naar Europa geëxporteerd door de Romeinse militair en politicus Lucius Licinius Lucullus.

In h​et kort, de geschiedenis van Giresun

De stad Giresun werd in de zesde eeuw voor onze jaartelling als Kerasus gesticht door Griekse kolonisten. Waar de naam Kerasus oorspronkelijk vandaan komt, is niet helemaal duidelijk. Sommige wetenschappers menen dat de naam afstamt van het Griekse kerasós – wat kers betekent – terwijl anderen menen dat de naam komt van het Griekse keras, hoorn, omdat de stad ligt op een hoornvormig schiereiland. In die laatste versie wordt tevens de mogelijkheid genoemd dat de kers zijn naam ontleent aan de stad, en dus niet andersom.

In vroege tijden is Giresun achtereenvolgens bezet geweest door onder meer de Mileters, Perzen, Romeinen, Byzantijnen, het Keizerrijk Trebizonde en de Seltsjoeken om vervolgens in 1461 deel uit te gaan maken van het Ottomaanse Rijk.
Het eilandje dat voor de kust van Giresun ligt en werd bewoond door Grieken, verzette zich lange tijd met succes tegen de Ottomanen en het zou nog tot 1468 duren voor het ook bij het Ottomaanse Rijk werd ingelijfd.

Giresun heeft lange tijd een belangrijke rol gespeeld voor de handel tussen andere landen rond de Zwarte Zee en Anatolië omdat de baai waaraan de stad ligt, als een natuurlijke, strategische haven gold.

Giresun en het christendom

In de vijfde eeuw werd Giresun een christelijk bisdom, tot 1703 was het een orthodox Grieks aartsbisdom. Daarna viel Giresun onder de aartsbisschop van Trebizonde, het huidige Trabzon. Tegenwoordig wordt Giresun door de Katholieke Kerk beschouwd als een titulair bisdom, een soort bisdom zonder leden. Het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel ziet Giresun als een titulair aartsbisdom, net als Trabzon en Gümüşhane (een provincie ten zuiden van Trabzon en Giresun). Het zijn de enige titulaire bisdommen in Turkije, waaruit op te maken is dat het christendom hier in het verleden een grote rol speelde. In de hele regio vind je dan ook verschillende kerken en de restanten van kloosters en kapellen.

Meryem Ana klooster

Het Meryem Ana klooster dat momenteel gerestaureerd wordt

Katholieke kerk in Giresun stad, nu in gebruik als kinderbibliotheek

Op deze foto zie je de Griekse Yorgi Konstantinidis met zijn gemeenteraad. Yorgi Konstantinidis was 19 jaar burgemeester van Giresun, van 1885 tot 1904. In 1887 had de stad Giresun 8.440 inwoners, waarvan 3.588 moslims, 3.906 Griekse en 946 Armeense christenen.
De wandelstok als statussymbool vierde hoogtij!

Muziek en dans in Giresun

Het gebied langs de Zwarte Zee heeft veel invloeden ondergaan van de Grieken, de Armeniërs, Georgiërs en Azerbeidzjans en je vindt hier dan ook andere instrumenten dan in de rest van Turkije. Het meest bekend is de kemençe, een strijkinstrument met drie snaren dat verticaal bespeeld wordt. 

Man met Kemençe

De kemençe kan van verschillende houtsoorten gemaakt worden. Hoe goed een kemençe is, hangt af van de bouwer. Prijzen variëren van 500 tl tot wel 15.000 tl. Die laatste zijn bijvoorbeeld mooi bewerkt en ingelegd en beschikken over een super goed geluid. Een goede strijkstok is gemaakt van paardenhaar van de staart van de Mongoolse hengst.
Het Kemence Evi met eigen atelier en winkel in Istanbul is hét adres voor een professionele kemençe.
Je aankoop wordt eventueel zelfs naar België of Nederland verstuurd!
Ook voor lessen kun je terecht bij Kemence Evi.

Het adres voor het kopen van een kemence

Naast de kemençe worden langs de Zwarte Zee de accordeon en mondharmonica veel gebruikt en de blaasinstrumenten mey en balaban. Bijzonder is ook de doedelzak, tulum in het Turks. Vooral in de zomerse, hooggelegen weiden is dit echt een instrument dat tot dansen uitnodigt.

Man met Turkse doedelzak

Zo’n dans is bijvoorbeeld de traditionele horon, een rij- of kringdans waarbij het energieke (sommigen noemen het zenuwachtige) schudden met de schouders, stampen met de voeten en het op en neer springen opvalt. En dat alles in een hoog tempo. Men zegt dat het van oorsprong een dans is om je op te warmen in het gezelschap van vrienden. En omdat je in het wisselvallige klimaat aan de Zwarte Zee onverwacht kunt worden overvallen door een fikse bui, moet het snel gebeuren. Net als het praten trouwens, de mensen uit Giresun staan erom bekend dat ze heel snel praten!

Je leeft langer in Giresun

Toch zou je denken dat de mensen hier geen reden tot haast hebben. Volgens de statistieken leven de mensen in Giresun langer dan overal elders in Turkije. De slogan die je overal leest, is dan ook ‘je leeft langer in Giresun’. Dit zou met name komen door de gezonde, zuurstofrijke lucht. Maar wellicht is een leven waarin alles snel gedaan wordt, te vergelijken met het leven van een sporter, maar dan zonder het hoge risico van blessures…

Toerisme in Giresun

Giresun staat net als de rest van het oostelijke Zwarte Zeegebied bekend om zijn ongerepte natuur met de groene yayla’s – de zomerweiden hoog in de bergen – met hun weidse vergezichten, de berghellingen begroeid met hoge dennen en andere bomen, de riviertjes, meren en watervallen en natuurlijk de boomgaarden met hazelnoot- en kersenbomen. Maar Giresun heeft ook in cultuurhistorische opzicht genoeg te bieden. 

Stad Giresun

De belangrijkste trekpleister van de stad Giresun is het Byzantijnse fort uit het begin van de 14e eeuw dat boven de stad uittorent. Het fort is gebouwd op de restanten van een veel ouder kasteel uit de tweede eeuw voor onze jaartelling. Nadat Alexios II van het Keizerrijk Trebizonde de stad in 1302 had veroverd, liet hij het fort bouwen. Je vindt op het terrein ook de graftombe van de lijfwacht van Atatürk, Topal Osman Ağa. Het hele terrein is vrij toegankelijk en het wordt in de warme zomermaanden veel gebruikt om te barbecueën, picknicken of thee te drinken.

Fort van Giresun met picknickplaatsen

In de wijk Zeytinlik vind je prachtige oude huizen in Griekse stijl. Een fraai gerestaureerde katholieke kerk wordt tegenwoordig gebruikt als bibliotheek voor kinderen. Erg leuk om even binnen te lopen! Het archeologische en etnografische museum van Giresun bevindt zich in een al even mooi gerestaureerde kerk uit de 18e eeuw.

Kinderbibliotheek in Katholieke kerk in Giresun
Archeologisch museum Giresun

Elk jaar van 20 tot 23 mei wordt het Aksu festival gehouden met allerlei folkloristische activiteiten. Oorspronkelijk was het feest bedoeld voor de landen die liggen rondom de Zwarte Zee, maar inmiddels doen er meer landen mee. De belangrijkste pijlers zijn volksdans en muziek. Ook het Giresuneiland is betrokken bij het Aksu festival.

Aksu festival in Giresun
Aksu festival, deelnemers uit Litouwen
Giresuneiland

Ruim een kilometer van de kust bij stad Giresun ligt het Giresuneiland, Giresun Adası op zijn Turks. Het is het enige Turkse eiland in de Zwarte Zee. Het eiland heeft een oppervlakte van slechts 40.000 m2, maar het is groots in cultuurhistorische betekenis.
Hier zouden de Amazones – de mythische vrouwelijke strijders – een tempel hebben gebouwd voor de oorlogsgod Ares en paarden voor hem geofferd hebben. Hier zou de held Hercules gezocht hebben naar het Gulden Vlies – een gouden schapenvacht van de god Chrysomallos – en de Steen van Hamza wonderen verricht hebben voor vrouwen die niet zwanger konden worden. Deze Steen van Hamza is een grote zwarte steen aan de oostkant van het eiland. Zo’n 4.000 jaar geleden zou de steen al het symbool van de moedergodin Kybele zijn geweest en nog altijd worden hier vruchtbaarheidsrituelen uitgevoerd als onderdeel van het Aksu Festival.

Giresun eiland, Hamza steen

Op het eiland zijn onder andere de restanten te vinden van een klooster, een kasteel, een toren, een kapel en de fundamenten van een bouwwerk uit de Romeinse tijd. Bovendien liggen er nog aardewerk vaten en twee antieke persen voor druiven en olijven.

Giresuneiland
Restanten tempel op Giresuneiland
Giresun eiland, mensen in oude kledij

In de zomermaanden vinden er regelmatig toeristische evenementen plaats op het eiland.

Giresuneiland is sinds de vijftiende eeuw niet meer bewoond en er mag ook niet overnacht worden. Het eiland wordt nu voornamelijk bevolkt door aalscholvers en zeemeeuwen en je vindt er iets meer dan 70 soorten planten en struiken.

Kuşköy

In het Pontisch gebergte, 85 km ten westen van Giresun, ligt het dorp Kuşköy, Vogeldorp. Hoewel het dorp zelf (nog) niet toeristisch is, staat het sinds 2017 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De reden: er wordt hier ‘vogeltaal’ gesproken, of beter gezegd, gefloten. De omgeving waarin Kuşköy ligt, bestaat uit steile berghellingen en de huizen én de bebouwde stukken grond liggen ver uit elkaar.
Waarschijnlijk is de vogeltaal of fluittaal zo’n 400 jaar geleden ontstaan. Omdat er pas sinds 1986 elektriciteit – en dus telefoon – is in het dorp, was deze fluittaal lange tijd noodzakelijk om met de buren te communiceren. Het gefluit lijkt sterk op het fluiten van vogels, een fluittoon vertegenwoordigt een lettergreep, waarbij het gewone Turks wordt aangehouden. Het is een taal die geschikt is voor korte zinnen. Het gefluit is – afhankelijk van de weersomstandigheden – tot op een paar kilometer afstand te horen.
Sinds 2001 organiseert het dorp jaarlijks in juli een festival om de taal te promoten. Er worden fluitparades gehouden en er is een wedstrijd waarbij fluiters instructies aan elkaar doorgeven van de ene kant naar de andere kant van de vallei.

Meryem Ana Klooster

Ofwel het Moeder Maria klooster. Het ligt in het natuurpark Ağaçbası tussen de dorpjes Maden en Hisar, op een afstand van 38 km vanaf Giresun. Het klooster is net als het Sümela klooster in Trabzon uitgehakt uit de rotsen en is na het Sümela klooster het grootste van Turkije. Het is in de eerste eeuwen na onze jaartelling gebouwd. Het trekt lang niet zo veel toeristen als het Sümela klooster, maar met de restauraties die plaatsvinden, zal dat in de nabije toekomst beslist gaan veranderen.

Meryem Ana klooster vooraanzicht
Meryem Ana klooster restauratie
Bektaş Bey moskee

De oudste moskee uit de regio bevindt zich in het dorpje Sarpkaya, dat in het zuiden van Giresun tegen de grens met Sivas ligt. De moskee stamt uit 1232 en wordt nog steeds gebruikt. De muren zijn van natuursteen en het dak is van hout. De decoratieve schilderingen in prachtige, natuurlijke kleuren zijn gemaakt met grafietverf.

Bektaş Bey moskee, kleurrijk houten plafond
De zomerweiden

De yayla’s, zoals ze in het Turks genoemd worden, liggen op grote hoogte in de bergen, boven de dorpen die het hele jaar bewoond zijn. Veel bewoners uit de steden langs de kust hebben een tweede huis in de yayla waar ze de zomermaanden (regelmatig) verblijven om de warmte en de drukte uit de stad te ontvluchten en te genieten van de rust en de natuur. Ook vind je er dan veel dagjesmensen die er komen barbecueën en picknicken.

Yayla met bijenkasten op de voorgrond

De bekendste yayla’s van Giresun zijn Bektaş, Çakrak, Çıkrık Kapı, Karagöl, Kulakkaya, Kümbet, Paşakonağı en Kuzalan Şelalesi en Yedideğirmenler die beide in het prachtige natuurpark Tabiat liggen. In de meeste yayla’s worden in de zomer festivals gehouden waarbij de lokale tradities, gerechten, dans en muziek centraal staan.

Yayla festival, volksdansgroep
Festival in de yayla, dansende bezoekers
Hacı Abdullah duvarı

Een bijzondere bezienswaardigheid is deze 6500 meter lange muur. Hij wordt wel de Chinese muur van Turkije genoemd. De muur is in 1610 aangelegd door Hacı Abdullah ter bescherming van zijn grondgebied. Als je vanaf Espiye naar de Çıkrık Kapı yayla gaat, kom je door de enige poort die de muur telt. Andere doorgangen zijn gemaakt door de muur af te breken. Voor een groot deel is de 1 meter hoge muur echter nog intact. 

Kastelen

Behalve het kasteel van stad Giresun zijn er in de provincie nog meer fraaie kastelen te bezichtigen. Kasteel is in het Turks 'kale', na een bij naam genoemd kasteel krijg je het achtervoegsel 'si'. De mooiste kastelen in de provincie zijn:


Andoz Kalesi, ligt een paar km landinwaarts, ten westen van Espiye. Een klein kasteel dat waarschijnlijk als uitkijkpost gebruikt is.

Andoz kalesi bij Espiye


Bedrama Kalesi, op een steile klif gebouwd, waarschijnlijk ook als uitkijkpost bedoeld, alleen via een lange trap te bereiken.

Bedrama Kalesi, te bereiken via lange trap


Şebinkarahisar Kalesi, torent 160 meter boven de stad Şebinkarahisar uit dat zelf op een hoogte van 1200 meter boven zeeniveau ligt. Het kasteel is in verschillende stijlen en tijden gebouwd, verwoest en weer opgebouwd. Echt een kasteel voor de liefhebber!

Şebinkarahisar Kalesi


Tirebolu Kalesi, gebouwd in de 15e eeuw, ligt op het schiereiland van Tirebolu. Mooi gerestaureerd kasteel.

Tirebolu Kalesi

Heb je na het lezen van deze reportage zin gekregen Giresun te bezoeken en wil je een vakantie boeken met inbegrip van alle zekerheden zoals de ANVR en SGR garantie?
Omdat Giresun geen platgelopen toeristische bestemming is, zul je online weinig of geen pakketreizen (dus met vlucht, transfer en hotel) en andere reizen met garanties vinden. Het is maatwerk en hiervoor moet je bij het reisbureau zijn.
Adverteerder van het eerste uur van Impressie Turkije en Turkije-specialist is Riks de Jong Reis en Adviesbureau. Bij hem kun je terecht voor zo'n reis op maat.  De communicatie verloopt snel en soepel via Facebook of via de genoemde contactgegevens op de website

Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!

Hatay, de meest zuidelijke provincie van Turkije

St Simeonklooster

Hatay is de meest zuidelijke provincie van Turkije. De hoofdstad is Antiochië, of in het Turks: Antakya.
Door haar rijke, maar tumultueuze verleden en de unieke ligging is Hatay een provincie die zich kenmerkt door diversiteit: diversiteit aan bevolkingsgroepen, religies, culturen en gere
chten.

Antakya

De hoofdstad van Hatay werd in 307 voor het begin van onze jaartelling langs de oevers van de Orontes (Turks: Asi) gesticht door Antigonus, een veldheer van Alexander de Grote. De stad kreeg de naam Antigoneia. Zeven jaar later werd de stad veroverd door Seleucus I Nicator en herbouwd, waarna de naam veranderd werd in Antiochië en de stad de hoofdstad werd van het Seleucidenrijk.

Met de grote haven in het naburige Seleucia en de vele handelswegen die hier vanuit Azië samenkwamen, werd Antiochië een van de belangrijkste cultuurcentra van die tijd. De stad fungeerde als een van de westelijke eindpunten van de zijderoute waarlangs producten uit China vervoerd en verhandeld werden.

In 190 VOT werd Antiochië veroverd door de Romeinse veldheer Scipio. Tijdens de Romeinse periode kende Antiochië zijn grootste bloeitijd. Na Rome en Alexandrië was het de belangrijkste stad ter wereld en telde een kleine 500.000 inwoners.

Door aardbevingen en oorlogen raakte Antiochië echter steeds meer in verval. Omdat Constantinopel – het huidige Istanbul – als hoofdstad van het Oost-Romeinse Rijk de belangrijke handelspositie van Antiochië had overgenomen, kon de stad niet meer opnieuw tot bloei komen.

Tegenwoordig heeft het stadsgebied Antakya nog maar een tiende van de omvang van het oude Antiochië.

Iskenderun

Iskenderun werd in 333 v. Chr. gesticht door Alexander de Grote (Büyük Iskender in het Turks). De stad kreeg de naam Alexandrette en werd tijdens de latere Romeinse periode ook wel ‘Klein Alexandrië’ genoemd als contrast met het grote Alexandrië in Egypte. De Ottomanen veroverden de stad in 1515 en onder dat bewind groeide de stad uit tot een belangrijke havenstad en handelscentrum.

In de vorige eeuw, gedurende de Koude Oorlog, werd Iskenderun – samen met Mersin – een strategisch belangrijke stad voor de NAVO en als gevolg daarvan werden goede wegen tussen Iskenderun en Mersin aangelegd. Ook de haven werd verder uitgebreid. Momenteel heeft Iskenderun de op twee na grootste haven van Turkije.

Door deze ontwikkelingen én door de bloeiende staalindustrie is Iskenderun de grootste en welvarendste stad van Hatay. Samen met Antalya, Adana en Mersin behoort het tot de meest welvarende steden van de hele mediterrane regio.

Naast de belangrijke haven heeft Iskenderun ook een treinstation, het spoor verbindt de stad met andere steden als Mersin en Adana.


Hatay en Syrië

Gedurende de Romeinse periode was Syrië een provincie van het grote Romeinse Rijk en had het als hoofdstad Antiochië. Syrië stond in die tijd voor het huidige Syrië plus Libanon, Jordanië, Israël en Hatay. Later maakte het in zijn geheel deel uit van het Ottomaanse Rijk.

Het Ottomaanse Rijk koos tijdens de Eerste Wereldoorlog de kant van de Duitsers. Nadat de oorlog verloren was, kwam het Ottomaanse Rijk onder mandaat van de geallieerden te staan. De Fransen kregen het noordelijke deel van Syrië en zij zorgden ervoor dat Libanon en Syrië aparte landen werden. Het zuiden – het huidige Israël en Jordanië – kwam onder Brits bestuur.

Hatay werd als een Syrische provincie beschouwd. Er woonde echter een kleine meerderheid aan Turken die er niets voor voelden bij een Arabisch land te horen. In 1937 kreeg het gebied enige autonomie binnen Syrië als ‘Sanjak van Alexandrette’. De toewijzing van zetels in dit gouvernement werd onder internationale supervisie door de Fransen bepaald: van de 40 zetels waren er 22 voor de Turken en 18 voor de Arabieren en Armeniërs (9 voor de alawitische Arabieren, 2 voor de soennitische Arabieren, 2 voor de christelijke Arabieren en 5 voor de Armeniërs). 

Bevrijdingsdag in Hatay

Op 2 september 1938 werd tijdens rellen tussen Turken en Arabieren de Republiek Hatay uitgeroepen. Deze republiek stond onder gezamenlijk Frans - Turks militair toezicht maar de regering stond onder grote Turkse invloed. Na een referendum sloot Hatay zich op 23 juni 1939 als provincie aan bij de Turkse Republiek. Deze dag wordt ieder jaar in Hatay als ‘Bevrijdingsdag’ gevierd.

Syrië heeft zich lange tijd verzet tegen deze actie en claimde Hatay als Syrisch grondgebied. Na het overlijden van president Hafiz al-Assad in 2000 zijn de spanningen tussen beide landen duidelijk verminderd en erkent Syrië stilzwijgend Hatay als een Turkse provincie. Een officiële verklaring hieromtrent is echter nooit uitgesproken en het blijft een gevoelig punt.
Een andere reden voor spanningen tussen de beide buurlanden is het feit dat ten tijde van de Koude Oorlog Turkije de kant van de NAVO koos en Syrië aan de kant van de Sovjets stond.

Turkije heeft een belangrijk machtsmiddel in handen: water. Syrië is voor een belangrijk deel afhankelijk van de Eufraat en de Tigris en beide rivieren ontspringen in Turkije, waar zij Fırat en Dicle genoemd worden. Een dam in de Eufraat zou Turkije in theorie in staat stellen de gehele watertoevoer naar Syrië af te sluiten. Ook al zou Turkije dat niet doen, dan is er nog altijd een dreiging voor Syrië. Aan het eind van de jaren '80 ging in Turkije een groots project van start dat voorziet in de bouw van 19 elektriciteitscentrales en 22 dammen langs de Eufraat en de Tigris. Syrië is bang dat het project, dat inmiddels over de helft is, op den duur haar watertoevoer zal beperken.

Bovenop deze problemen speelt nog de Koerdische kwestie. Sinds de gewelddadige acties door de PKK in de jaren '80 werd Syrië verdacht van steun aan de PKK, zoals het herbergen van PKK-leider Abdullah Öcalan. In 1998 dreigde Turkije met oorlog als Syrië onderdak zou blijven bieden aan de PKK en haar leider. Deze werd daarop door Syrië uitgezet.
Aan het begin van deze eeuw – met het aantreden van president Bashar al-Assad in Syrië en de AK-partij in Turkije – verbeterden de betrekkingen tussen Turkije en Syrië aanzienlijk. Zo bevestigde de Syrische president dat Turkije al enige tijd bemiddelde tussen Syrië en Israël (die officieel nog altijd in staat van oorlog met elkaar zijn) en ook werden er afspraken gemaakt voor een samenwerking op het gebied van de ontwikkeling van nucleaire energie.
Door de recente ontwikkelingen in Syrië zijn de verhoudingen echter opnieuw onder zware druk komen te staan.


Hatay 
en   het
christendom


Antiochië speelt in de christelijke kerkgeschiedenis een belangrijke rol. In het Bijbelboek Handelingen 11, vers 26 worden de volgelingen van Jezus in Antiochië voor het eerst ‘christenen’ genoemd. De kerkelijke gemeenschap was de eerste buiten Palestina en hun hoofd was de apostel Petrus. In de ‘Petrusgrot’ kwamen de gelovigen bij elkaar. Ook de apostelen Paulus en Barnabas predikten hier het christendom en vanuit Antiochië is een aantal van de eerste zendingsreizen begonnen, onder andere naar Efeze, Antiochië in Pisidië en Cyprus.

Petrus wordt gezien als de eerste christelijke patriarch, dat wil zeggen een bisschop met volmachten over een groot kerkelijk gebied. De bisschoppen van Alexandrië (in Egypte), Antiochië en Rome werden van oudsher als patriarchen gezien. Later kregen de bisschoppen van Constantinopel en van Jeruzalem ook het predicaat patriarch. 
De patriarch van Antiochië had in de vierde en vijfde eeuw grote invloed en aanzien. Onder zijn kerkelijke macht vielen Azië, het grote Syrië en India.

Sommige wetenschappers menen dat de Heilige Graal, de beker waar Jezus tijdens het laatste avondmaal uit dronk, zich ergens in Antiochië moet bevinden. De film ‘Indiana Jones and the Last Crusade’ is hierop gebaseerd en de opnamen zijn dan ook deels in Hatay gemaakt.

De vroege christenen hadden het niet makkelijk. Ze hadden vijanden in zowel de joden als in de polytheïstische Arabieren en Romeinen. Hoewel de Romeinen op zeker moment tot het christendom overgingen, heeft het christendom vanwege de vele politieke – en de daaraan gekoppelde religieuze – machtswisselingen die in deze regio plaatsvonden, nooit vaste voet aan de grond gekregen. Op het hoogtepunt van het christendom telde Hatay zo’n 600 kerken, nu zijn het er nog maar enkele. 

Orthodoxe kerk in Hatay
orthodox christelijke kerkdienst

In 1098 werd Antiochië tijdens de eerste kruistocht naar Jeruzalem veroverd door de kruisvaarders en tot 1268 – toen de Mammelukken Antiochië veroverden – was het de hoofdstad van het Prinsdom Antiochië, een van de elf christelijke kruisvaardersstaten uit de middeleeuwen.

Antakya wordt wel als de belangrijkste bedevaartstad voor de christenen gezien na Jeruzalem.

Joodse synagoge in Hatay

Naast een christelijke gemeenschap vind je in Hatay ook een joodse gemeenschap.











Vakıflı Köyü, Armeens dorp in Hatay

In het district Samandağ, tegen de Syrische grens, ligt het dorp Vakıflı Köyü. Het is het enige Armeense dorp buiten Armenië en ligt tussen gemeenten met Arabieren, Turkmenen en Turken.

In 1915, toen de Ottomanen de Armeniërs sommeerden het rijk te verlaten, was Vakıflı Köyü een van de zes dorpjes op de zuidhelling van de Mozesberg die 53 dagen lang weerstand boden tegen de Ottomanen. De Armeniërs van alle zes dorpjes werden uiteindelijk door een Frans schip opgepikt en naar Port Said in Egypte gebracht. Na de Eerste Wereldoorlog keerden velen weer terug naar de Mozesberg. Toen Hatay een provincie werd van Turkije, besloot een grote groep naar Libanon te gaan, waar ze hun eigen dorp Anjar stichtten. Ondervoeding, ziekte en de burgeroorlog in Libanon heeft echter aan velen het leven gekost.

Een klein deel van de Armeniërs vestigde zich weer in het oude dorp Vakıflı Köyü. Tot begin deze eeuw heerste er grote werkloosheid onder de bevolking en veel inwoners trokken voor de wintermaanden naar Istanbul om daar te werken.

Ecotoerisme

Potjes jam


De gouverneur van het district, die een totale leegloop van het dorp wilde voorkomen, zorgde dat Vakıflı Köyü kon deelnemen aan een project voor organische landbouw en ecotoerisme. In 2004 exporteerde het voor een miljoen euro aan organisch geteelde sinaasappelen. Zomerfestivals waarop natuurproducten zoals huisgemaakte jam verkocht worden, maken deel uit van het ecotoerisme.

In 2005 werd met behulp van de Turkse overheid het oude schooltje omgetoverd tot een Bed & Breakfast, evenals twee traditionele stenen huizen uit het dorp. Het streven is om in het kader van ecotoerisme nog meer oude huizen te restaureren.

Armeens dorp viering azdvadzadzin


Ieder jaar medio augustus komen honderden Armeniërs samen om in Vakıflı Köyü ‘azdvadzadzin’, een Armeense feestdag ter verering van de heilige maagd Maria, te vieren.

Armeens dorp, viering azdvadzadzin


Toerisme in Hatay

De indrukwekkende geschiedenis, de kleurrijke bevolking, het aangename klimaat, de rijke keuken en de gevarieerde natuur maken van Hatay een bijzondere vakantiebestemming. De Europese toerist vind je hier nog niet veel; het zijn vooral de Arabische toeristen die naar Hatay komen.

Harbiye

Ten zuiden van Antakya ligt het stadje Harbiye dat gebouwd is op de plaats van het antieke Daphne (Defne in het Turks). Volgens de Griekse mythologie had de god Apollo een ruzietje met de god Eros. Eros schoot daarom één van zijn pijlen met gouden punt af op Apollo waarna deze verliefd werd op de mooie nimf Daphne. Eros had echter een pijl met een loden punt op Daphne afgeschoten waardoor zij niet in staat was de gevoelens van Apollo te beantwoorden. Om aan Apollo te ontkomen, smeekte ze haar vader – de riviergod Peneios – om hulp waarna ze veranderde in een laurierboom. Apollo, die dit voor zijn ogen zag gebeuren, bedacht dat Daphne dan wel niet zijn vrouw zou kunnen worden, maar wel zijn boom. Hij besloot de bladeren als een groene krans op zijn hoofd te dragen en daarop werd de laurier een immer groene boom die Apollo elke dag van zijn leven vergezelde.


Daphne - en ook het Turkse Defne - betekent ‘laurier’. Het natuurpark bij Harbiye – ook wel het ‘Bos van Daphne’ genoemd – heeft naast cipressen en eiken veel laurierbomen en de watervallen in het park zouden hun oorsprong vinden in de tranen van Daphne.

Waterval in Bos van Daphne

In de lusthof zijn veel opgravingen verricht en daarbij zijn prachtige mozaïeken gevonden die een plek in het archeologisch museum in Antakya gekregen hebben. Restanten van oude – en rijke – beschavingen zijn nog volop te zien in het Bos van Daphne.

Hatay, en vooral Harbiye, staan tegenwoordig bekend om de vervaardiging van natuurproducten zoals zijde en zeep. De ‘daphnezeep’ wordt gemaakt uit een mengsel van olijfolie en laurierolie en nog een paar basisingrediënten. Het mengsel wordt in grote pannen gekookt en vervolgens uitgestort in eenvoudige houten bakken waarna ze in stukken wordt gesneden.

Laurierbessen plukken

Laurierbessen plukken en vervolgens laurierolie maken

laurierolie maken
Olijven oogsten


     Olijven oogsten en persen

Olijven persen
Koken van laurierolie en olijfolie

Het koken van olijf- en laurierolie

Zeep uitstorten in een mal

Zeep uitstorten in een mal en in stukken snijden

De Petrusgrot


Even ten noorden van Antakya bevindt zich de Petrusgrot die algemeen beschouwd wordt als de oudste kerk ter wereld. Vermoedelijk is hij gesticht door de apostel Lucas en hier zou de eerste christelijke gemeenschap rondom Paulus, Barnabas en Petrus bijeen zijn gekomen.


In de twaalfde eeuw werd door de kruisvaarders een voorgevel voor de grot gebouwd en ook werd de grot zelf verbouwd. Het werd een drieschepige kerk van een kleine 10 meter breed, 13 meter diep en 7 meter hoog.

Petruskerk
Vluchtweg



Omdat de christenen door de polytheïstische en Joodse bevolking vervolgd werden, was er vanuit de grot een vluchtroute aangelegd.
De vluchttunnel is ingestort maar een deel van de mozaïekvloer en enkele fresco’s zijn bewaard gebleven. Ook is er een waterbekken dat het water uit een natuurlijke bron opvangt en die – naar men zegt – geneeskrachtig is en voor de doop gebruikt werd.

De Petruskerk is in de 19e eeuw gerestaureerd door de kapucijner monniken, die hem nu nog altijd gebruiken.

Op 29 juni vindt er jaarlijks een gedenkdienst plaats ter ere van de apostel Petrus.

Charon rotsreliëf
Op 200 meter afstand van de Petrusgrot is een enorm rotsreliëf te zien. Tijdens het bewind van Antiochus IV (rond 170 voor onze jaartelling) brak er een ernstige ziekte uit onder de bevolking. Om de goden gunstig te stemmen, werd begonnen met het uithouwen van wat de ‘Veerman van de Onderwereld’ wordt genoemd. Toen de ziekte voorbij was, stopte men met uithouwen en het is nooit afgemaakt.

Archeologisch museum Antakya

Oorspronkelijk is dit museum door de Fransen gebouwd toen de provincie Hatay nog onder Frans mandaat stond. Het was bedoeld om vondsten van buitenlandse opgravingen die tussen 1932 en 1939 in de provincie plaatsvonden, in op te slaan.

In 1948 opende het als museum zijn deuren. Het bevat de op één na grootste mozaïekcollectie ter wereld. De mozaïeken komen uit de hele provincie maar de meeste zijn gevonden in Harbiye, het antieke Daphne.

Verder herbergt het museum nog een verzameling munten, paleolithische voorwerpen, sarcofagen en andere voorwerpen uit de Romeinse tijd en verscheidene Hettitische sculpturen.

Mozaïek

Klooster van
St Simeon

Simeon werd in 386 in een dorpje in Hatay geboren. Hij werd monnik en zocht al snel als heremiet de afzondering. Eerst leefde hij in een grot, maar daarna op een steeds hoger wordende pilaar om steeds meer afstand van het aardse leven te nemen. Van heinde en ver kwamen de gelovigen om naar zijn preken te luisteren die hij vanaf zijn uiteindelijk 18 meter hoge pilaar hield. Na 37 jaar op zijn bijzondere plekje geleefd te hebben, stierf hij in 459.

De pilaar waar hij tientallen jaren op gezeten had, trok veel gelovigen en in 475 werd begonnen met de bouw van een gedenkplaats. Het hele project was 15 jaar later het grootste christelijke complex ter wereld en zou dat blijven tot de Haghia Sofia (Istanbul) gebouwd was.


Te midden van de restanten van het klooster en de basilieken is ook de pilaar van St. Simeon te vinden maar deze is wel flink in afmeting afgenomen: bedevaartgangers hebben door de eeuwen heen bij wijze van souvenir steeds stukjes van de pilaar meegenomen.

De pilaar van de heilige Simeon

Titustunnel

De antieke havenstad Seleucia ad Pieria - van waaruit Paulus en Barnabas aan hun eerste zendingsreis begonnen - had ieder jaar te maken met overstromingen van een meer – gelegen op de Mozesberg – wegens hevige regenval. Het water nam enorme hoeveelheden modder mee en men vreesde dat de belangrijke haven dicht zou slibben en vervolgens geheel op zou drogen. Keizer Vespasianus (keizer van 69 – 79) begon met de bouw van een afwateringssysteem om enerzijds het water tijdens de overstromingen van de stad weg te voeren en anderzijds de stad van drinkwater te blijven voorzien. Na zijn dood maakte zijn zoon Titus het project af.

Vespasianus had onder het bewind van keizer Nero als veldheer de opdracht gekregen de Joodse opstand in Judea de kop in te drukken. In het jaar 70 werd Jeruzalem veroverd. Er werd overeengekomen dat het land de eigen godsdienst mocht houden, maar niet de stad Jeruzalem. Veel Joodse krijgsgevangenen zijn als slaven ingezet bij de aanleg van het afwateringssysteem terwijl een ander deel werd ingezet bij de bouw van het Colosseum in Rome.

Titustunnel



Een deel van het bijna 1.400 meter tellende systeem bestaat uit een tunnel die uit de rotsen is gehouwen.


Hoewel de opzet van het hele plan niet gelukt is – Seleucia ad Pieria is alsnog droog komen te liggen – is het een imposant project dat zeer zeker de moeite van een bezoekje waard is. Er voert een pad langs het ‘kanaal’, dwars door de prachtige natuur. Een bijzonderheid is de antieke leemstenen brug die diende om de overkant van de kloof – en daarmee de tunnel – te bereiken.

Oude brug

Resten Dorische Tempel


Vlakbij de Titustunnel, op hetzelfde terrein, bevinden zich verscheidene rotsgraven. 

Ook de restanten van een Dorische tempel, gewijd aan de oppergod Zeus, bevinden zich hier. Het was de grootste tempel uit de streek maar helaas valt daar niet veel meer van te zien.

Wel heb je vanaf dit hoge punt een prachtig uitzicht over de omgeving.

Rotsgraven

Künefe is een zoete lekkernij uit Hatay. Het is gemaakt van 'tel kadayıf', dunne deegsliertjes die zijn gemengd met gesmolten boter en overgoten met een siroop. Künefe bestaat uit twee lagen van deze gebakken sliertjes en een tussenlaag van ongezouten, halfzachte kaas. Künefe wordt vaak geserveerd met gehakte pistachenootjes en een bolletje romig ijs. Alleen dit gerecht is al een goede reden om eens naar Hatay te gaan!

Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!

Isparta, de Betuwe in het Turkse merengebied

Isparta


Isparta, een provincie zo groot als de Nederlandse provincies Gelderland en Overijssel samen of de Belgische provincies Oost- en West-Vlaanderen plus Vlaams Brabant bij elkaar. Vanaf Antalya rijd je er met de auto – via een mooie afwisselende tocht in noordelijke richting – in zo’n twee uur naartoe. Bij Isparta horen rozen. En appels, kersen, meren, bossen, koeien en kaas. Nog niet zo heel erg lang geleden is daar ook lavendel bijgekomen. Het grootste deel van de provincie – inclusief de meren – ligt op ongeveer een kilometer boven zeeniveau, de top van de Davraz, de hoogste berg in Isparta, op 2637 meter.

Ismail Efendi en de rozen

Rond het jaar 1870 vestigde zich ene Ismail Efendi uit Yalvaç – in het noorden van de provincie Isparta – in de stad Isparta. Daar zette hij enkele weverijen op en verhandelde stoffen. In 1889 hoorde Ismail over een Bulgaar die in de omgeving van Denizli rozen was gaan verbouwen en er olie uit wist te winnen. Ismail Efendi was nieuwsgierig en begon met de Bulgaar te corresponderen om te leren hoe je rozen kon verbouwen.
 Hij plantte 30 are rozen op grond die droog en weinig vruchtbaar was, maar met veel inspanning en doorzettingsvermogen kreeg hij de rozenstruikjes aan het groeien. Na drie jaar, toen de struiken bijna volwassen waren, sloeg het noodlot in de vorm van een strenge winter toe. Maar Ismail Efendi gaf niet op en probeerde het opnieuw. Toen hij eindelijk de eerste rozenblaadjes kon oogsten, lukte het hem echter niet om er olie uit te winnen. In die tijd begon men te fluisteren dat de arme Ismail Efendi niet meer helemaal goed bij zijn hoofd was. Gek of niet, Ismail stortte zich opnieuw op de rozenteelt nadat hij meer informatie over de oogst en de olieproductie had ingewonnen. Toen het jaar daarop de rozen opnieuw bloeiden, had hij zo’n 100 man – en vrouw – nodig om de blaadjes op het juiste moment te oogsten. En deze keer was hij inderdaad in staat een fijne, delicate rozenolie te produceren. In de jaren erna kreeg zijn bloeiende business navolging van velen uit de omgeving. Het was Mustafa Kemal Atatürk die in 1935 opdracht gaf tot de oprichting van een rozenoliefabriek. Niet lang daarna was de industrialisatie van de rozenolieproductie in Isparta een feit.











De oogst van de rozenblaadjes begint in mei en loopt door tot eind juni. In de hele regio is het mogelijk deel te nemen aan deze oogst en een kijkje te nemen in de fabrieken of een workshop te volgen om handmatig olie te persen. In dezelfde periode kun je ook helpen bij de kersenoogst en een maand later ben je welkom om te assisteren bij de lavendeloogst.


Alleen van de Rosa Damascena Mill – ook wel Damascusroos genoemd – wordt in Isparta olie gewonnen. Dit gebeurt door middel van waterdampdestillatie. Voor een kilo olie is 5.000 kilo aan rozenblaadjes nodig.
De meeste andere rozensoorten zijn niet geschikt voor deze techniek. Goedkope rozenolie wordt met alcohol uit de blaadjes van deze soorten geëxtraheerd, de olie die op zo'n manier wordt verkregen, ruikt veel vlakker dan de gedestilleerde rozenolie.

Meren en bossen

Van het landoppervlak van Isparta bestaat 40% uit bos en heide. Een deel daarvan bevindt zich in de nationale natuurparken Kızıldağ Nationaal Park – bijna 60.000 hectare – en het kleinere Kovada Nationaal Park, dat iets meer dan 6.500 hectare groot is. Beide parken hebben een rijke flora en fauna. In het Kızıldağ park vind je onder andere wolven, vossen, marterachtigen, jakhalzen, adelaars, gieren en andere kleinere roofvogels. In het Kovada park is het iets lieflijker met kleinere roofdieren en je vindt hier bijvoorbeeld ook groepen wilde paarden. In beide parken bestaat de mogelijkheid om te picknicken – op daartoe aangewezen plaatsen – en ook zijn er overnachtingsmogelijkheden en je kunt er kamperen of met de camper staan. In het Kovada Nationaal Park ligt logischerwijze het meer Kovada. Het is een van de kleinere meren van Isparta en heeft een oppervlak van zo’n 40 km2. Het Kızıldağ Nationaal Park ligt ten westen van het Beyşehirmeer dat voor het overgrote deel in de provincie Konya ligt. Een ander interessant nationaalpark is het Yazılı Kanyon Natuurpark. Het 550 hectare grote park ligt rond een kloof. Het was het tweede gebied dat in 1989 als natuurpark in Turkije werd aangewezen. Overnachtingsmogelijkheden zijn er niet in dit park.
Een deel van Turkije's tweede langeafstandswandelpad - het Pauluspad of St. Paul Trail - voert door Isparta. Het is een pittige, maar prachtige, 500 km lange tocht waarlangs  veel restanten uit de Romeinse tijd te vinden zijn.

Het grootste meer dat volledig in Isparta ligt, en dat het op drie na grootste meer van Turkije is, is het meer van Eğirdir. Het heeft een oppervlakte van ruim 480 km2 en wordt gebruikt als bron voor drinkwater. Om die reden zie je hier geen watersportactiviteiten. Er liggen twee eilanden in het meer, beide hebben een vaste oeververbinding. Op het grootste eiland, Yeşil Ada, leefde tot 1923 een kleine, Griekse gemeenschap, de restanten zijn hier nog van te zien. Het eiland trekt in de zomermaanden vele toeristen. Ook op het kleinere Can Ada zijn voorzieningen getroffen om bijvoorbeeld te picknicken. Je kunt er tevens overnachten.


Gölcük mare

Een bijzonder meer is het meer Gölcük. Het is een zogenoemde maar, of mare. Het is ontstaan door een vulkanische – om precies te zijn een freatomagmatische – explosie waarbij de vulkaankrater is ingestort. De kuil die op deze manier is ontstaan, is de maar. Het is niet hetzelfde als een kratermeer, bij het ontstaan daarvan hebben zich voornoemde explosies niet voorgedaan. De bodem van het meer bestaat uit stollingsgesteente waar het water niet in kan wegzakken.

In het Davraz gebergte kun je in de zomermaanden uitstekend wandelen, het maakt deel uit van het Paulus Pad, Turkijes tweede langeafstandspad.  In de winter is de Davraz een echt wintersportgebied. De berg zelf is betrekkelijk kaal, maar de uitzichten zijn zowel zomers als in de winter fenomenaal. De berg ligt op een goeie 25 km vanaf de stad Isparta en in de weekenden vind je hier veel dagjesmensen uit de stad.

Davraz skigebied

Yalvaç

Na stad Isparta is Yalvaç de grootste plaats van de provincie. Eğirdir is de derde stad van de provincie. Yalvaç is om verschillende redenen interessant om te bezoeken. In het centrum vind je enkele smalle straten waar diverse gerestaureerde oude huizen staan. Een van deze huizen is ingericht als museum, andere zijn in gebruik als bed & breakfast en weer andere zijn gemeenschapshuizen waar cursussen gegeven worden. Je krijgt hier een goed beeld van het leven in vroegere tijden. 

Oude woning in Yalvaç als museum ingericht

Yalvaç kent ook een klein historisch museum met vondsten uit het nabijgelegen Antiochië in Pisidië.
Dit Antiochië is van grote betekenis geweest voor het christendom. Het was in deze stad waar de apostel Paulus enkele jaren – samen met Barnabas – als tentenbouwer woonde en werkte en waar hij volgens de bijbel (Handelingen13:14-52) zijn langste preek hield. Die preek hield hij op een sabbat in de joodse synagoge. Velen bekeerden zich, maar er ontstond ook veel tegenstand en op zeker moment zijn Barnabas en Paulus uit de stad verdreven. Later heeft Paulus de stad nog enkele keren bezocht.
Op de plek waar de synagoge stond, is later een kerk gebouwd. Bij de opgravingen vond men een mozaïekvloer met een psalmtekst (psalm 42:4). Overigens zijn de overblijfselen grotendeels weer bedolven om ze te beschermen. Pas als men (veel) verder is met de opgravingen, zullen ook de overblijfselen van de kerk weer geheel zichtbaar zijn. Toch vormt de plek waar de kerk gestaan heeft een waar bedevaartsoord. Het zijn bijzonder genoeg vooral christelijke Japanners die hier elk jaar naartoe komen.

Informatiebord kerk van Paulus

Los van de betekenis voor het christendom is dit Antiochië in Pisidië interessant om eens op je gemakje te bekijken. Het is er lang niet zo druk als de meer bekende – en grotere – archeologische sites als Efeze of Hiërapolis bij Pamukkale. Het kan er zelfs zo rustig zijn dat je er een vos aantreft!




Een aanrader om te lezen?
Zegt het voort!
>