Ik zag de monumenten, de grootse antieke overblijfselen. Van elke ruïne heb ik geleerd, van elk gebouw heb ik iets in mij opgenomen.

In 1490 werd in het dorpje Ağırnas in de provincie Kayseri een jongetje met de naam Jozef geboren. Zijn ouders waren christenen. Armeniërs wellicht, of Grieken. De vader van Jozef was metselaar en timmerman en de kleine Jozef was veel in de werkplaats van zijn vader te vinden. Toen hij acht jaar was, werden er in het dorp niet-islamitische jongens geronseld. Deze jongens kregen in Istanbul een gedegen opleiding en training. Hierdoor kregen zij later veelal de betere posities binnen het rijk. Zo ook Jozef.

Süleyman I – ook wel de Prachtlievende of de Wetgever genoemd – breidde de grenzen van het Ottomaanse Rijk flink uit. Als janitsaar kwam Sinan tijdens militaire expedities op de Balkan, maar ook in het noorden van Afrika en het Midden-Oosten. Twee belangrijke gebeurtenissen brachten hem onder de aandacht van de sultan, die zijn troepen persoonlijk aanvoerde. In 1534 trok Süleyman I naar Bagdad. De sjah van Perzië maakte van de gelegenheid gebruik en viel de stad Van binnen. De grootvizier Lütfü Pasha trok vanuit Bagdad met een deel van het leger – waaronder Sinan – naar Van. Het zou het eenvoudigst zijn om de Perzen vanaf het meer van Van op te sporen, maar er waren geen schepen. Sinan werd gevraagd of het mogelijk was schepen te bouwen en na een kort onderzoek naar geschikt hout, lukte het Sinan om binnen twee weken drie schepen te bouwen. Met behulp van deze schepen werden de troepen van de sjah snel gevonden en… verslagen.De tweede gebeurtenis vond plaats in Moldavië in 1537. Daar bouwde Sinan – weer binnen twee weken – een brug over de rivier Proet. Sultan Süleyman I was danig onder de indruk en benoemde Sinan in 1539 tot hofarchitect van het Ottomaanse Rijk. Mimar Sinan - mimar betekent 'architect' - was toen 50 jaar.

Onder het bewind van Süleyman I bloeide het Ottomaanse Rijk. De steden Constantinopel, Cairo, Bagdad en Mekka werden bijna geheel opnieuw opgebouwd. Mimar Sinan werd onder andere belast met de sloop van oude gebouwen en ruïnes die het nieuwe stratenplan in de weg stonden. Daarnaast was hij betrokken bij de restauratie van gebouwen in bijvoorbeeld Jeruzalem, Damascus, Aleppo en steden in Anatolië en op de Balkan. Hier leerde de architect naar eigen zeggen veel van: “Ik zag de monumenten, de grootse antieke overblijfselen. Van elke ruïne heb ik geleerd, van elk gebouw heb ik iets in mij opgenomen.”
De complete infrastructuur en de organisatie van de aanvoer van materialen, voedsel voor de arbeiders, de betalingen en coördinatie van de werkzaamheden behoorden ook tot de verantwoordelijkheden van de hofarchitect. Daarnaast had hij studenten onder zijn hoede, werkte hij aan het ombouwen van kerken tot moskeeën in de veroverde christelijke gebieden en ontwierp hij voor diverse steden in het Ottomaanse Rijk de nodige bouwwerken.
Ten slotte had Mimar Sinan ook nog particuliere klanten. Het totaal aan werken wordt geschat op zo’n 370 stuks. Honderd daarvan staan in Istanbul zelf en nog eens honderd in de omgeving van de stad.

Mimar Sinan was de eerste architect die rekening hield met aardbevingen. Geen van zijn werken is door aardbevingen vernield. Hij blonk uit in de mathematica en wist de inwerkende krachten nauwkeurig te berekenen. Sinan had bovendien oog voor het grote geheel, maar ook voor het detail. Zijn bouwwerken zijn daardoor prachtig in balans.

De eerste belangrijke niet-militaire opdracht voor Sinan was de bouw van een mausoleum en moskee voor de zoon van Süleyman I en zijn vrouw Hürrem, Mehmet. De titel ‘şehzade’ betekent prins. Mehmet was de eerste wettelijke zoon en beoogde opvolger van Süleyman. Mehmet stierf echter op 22-jarige leeftijd aan pokken.De moskee heeft een vierkante basis met daarop een 37 meter hoge koepel die een diameter heeft van 19 meter. Vier halve koepels flankeren de centrale koepel, deze breiden de ruimte onder de koepel uit. Tegelijkertijd brengen de halve koepels de vier pijlers die de grote koepel stutten, min of meer in de verdrukking. Sinan heeft om die reden deze techniek later nergens meer toegepast. Ondanks dit ‘foutje’ beschouwde Sinan – en met hem vele anderen – de Şehzade moskee als een van zijn beste werken.Naast het mausoleum en de moskee maken twee madrassa’s, een gaarkeuken waarin maaltijden voor de armen bereid werden en een karavanserai deel uit van het complex. De bouw startte in 1543 en was voltooid in 1548.

In 1549 gaf Süleyman I opdracht tot de bouw van een moskee die een grotere koepel moest krijgen dan de Hagia Sophia. Sinan ontwierp een moskee met koepel die net zo groot was in diameter (27,25 meter), maar wel hoger was dan die van de Hagia Sophia (53 meter). In 1550 werd met de bouw begonnen en zeven jaar later was het complex klaar.

Ook tot dit complex behoren madrassa’s, een gaarkeuken en een karavanserai, maar ook een badhuis en een ziekenhuis.

Deze moskee in Edirne wordt het meesterwerk van Mimar Sinan genoemd. Bij dit bouwwerk is het hem in ieder geval gelukt een grotere koepel dan die van de Hagia Sophia te bouwen, namelijk een koepel van ruim 31 meter in doorsnee. De koepel rust op 8 steunbeertorentjes die met bogen verbonden zijn met de binnenmuren. Op de hoekpunten van de vierkante basis zijn halfkoepels gebouwd. Meer nog dan bij de Süleymaniye moskee baadt de moskee in het licht dat door de openingen in de koepel valt.

Uniek is de gebedsnis die in een aparte uitbouw met ramen is geplaatst en daardoor een duidelijk accent van licht heeft gekregen.

De architectencarrière van Sinan begon relatief laat, maar gelukkig heeft hij een lang leven gekend waarin hij tot op hoge leeftijd actief was. Als hoogbejaardedicteerde hij zijn autobiografie. Veel vertelt hij daarin niet over zijn persoonlijke leven, wel somt hij al zijn bouwwerken op. Mimar Sinan stierf op 17 juli 1588. Op zijn grafschrift staat dat hij ruim honderd jaar is geworden, gerekend naar de islamitische kalender. Volgens onze westerse kalender is dat ongeveer 97 jaar. Sinan ligt begraven ten noorden van de Süleymaniye moskee in Istanbul.