Izmir

Izmir, met een bevolking van ruim 4 miljoen inwoners, is niet alleen de derde grootste stad, het is tevens de snelst groeiende metropool van Turkije. Na Mersin is het de tweede belangrijkste havenstad van het land, gelegen aan het eind van de Golf van Izmir. Het is een industriële hub met een grote petrochemische en autosector, een belangrijke dienstensector, economische vrijhandelszones en vele kleine en middelgrote bedrijven. Een derde van de industriële meerwaarde, zeg maar winst, is afkomstig uit Izmir.

Reis doorheen de tijd

Ongeveer drieduizend jaar geleden stichtten de Aeoliërs de stad Smyrna, die later voor een korte tijd deel ging uitmaken van de Ionische statenbond. In die tijd werd de agora gebouwd, een grote markt met drie niveaus, die momenteel grondig gerestaureerd wordt. Driehonderd jaar later herbouwde Alexander de Grote de stad tegen de helling van de berg Pagos (het huidige Kadifekale) en tijdens de Romeinse periode groeide het uit tot een van de belangrijkste centra van het christendom. Het was, en is nog steeds, de zetel van het aartsbisdom Smyrna.
Smyrna werd dikwijls belegerd en ingenomen en maakte vanaf de vijftiende eeuw deel uit van het Ottomaanse Rijk. Op het einde van de 19^e eeuw bestond de bevolking hoofdzakelijk uit (Griekse) christenen met een belangrijke Turkse minderheid. Daardoor kreeg het voor de moslims de naam van 'heidense stad'.
Bij het Verdrag van Sèvres werd Izmir aan de Grieken toegekend, maar in 1922 werd de stad door de onafhankelijkheidsbeweging van Atatürk ingenomen. De naam Smyrna werd veranderd in Izmir. Na de verovering en een grote brand was 70% van de stad verwoest en alsof dat niet genoeg was, kende het in 1928 een zware aardbeving. Maar zoals een feniks herrees het uit zijn as en vandaag is het een levendige, moderne stad.

Izmir verkennen

Konak, het centrum van Izmir, is gemakkelijk bereikbaar via de metro die een zuid-noord as vormt met een dubbel spoor. Op een groot open plein, gelegen aan de zee, zie je onmiddellijk in de schaduw van het stadhuis het klokkentorentje, een van de symbolen van de stad. Cultuur opsnui­ven kan je in het nabijgelegen archeologisch museum dat verschillende artefacten herbergt uit opgravingen van de Ionische steden.
De bazaar van Izmir heeft ver­schillende onderdelen, het enige dat je best doet, is de verkopers van lederen jassen negeren, want die kunnen wel erg opdringerig zijn. Je vindt er overigens alles en voor een prikje kan je een snackje eten of een versgeperst fruitdrankje drinken. Op het einde van de bazaar ben je na enkele minuten bij de agora, het enige archeologisch restant uit de Ionische periode. Heb je geen hoogtevrees, dan is de asansör, gebouwd eind van de negentiende eeuw, een must. Van daaruit heb je een panoramisch uitzicht.
Voor wie het nachtleven van Izmir wil meemaken, is er de uitgangsbuurt Alsancak, een van de weinige buurten waar je in de smalle straatjes nog oude Griekse herenhuizen kan terugvinden. Eten kan je er ook, en waarom eens niet de tavuk göğsü proberen, een zoet dessertje gemaakt op basis van kip.

Een open, westerse stad

Izmir is een buitenbeentje. De mentaliteit van de stad zal zeker te maken hebben met de ligging; havensteden staan bekend om hun openheid en diversiteit. Omwille van die diversiteit blijft men Izmir bestempelen als de stad van de 'gavur', heidenen of ongelovigen, iets waar de inwoners fier op zijn. Er zijn overigens nog steeds enkele kernen van christenen en joden.

Diversiteit is overal zichtbaar. In de bazaar zie je naast minirokjes af en toe nikabs (sluiers die het gezicht bedekken). De invloed van de interne migratiegolven is eveneens merkbaar. Kadifekale bijvoorbeeld, is hoofdzakelijk bevolkt met immigranten uit Mardin.

Izmir is en blijft een grootstad. Dat wil zeggen, het verkeer is een grote chaos, ondanks de nieuw aangelegde metro. De metro sluit aan op de Izban, een gemeenschappelijk trein-tram-project tussen de stad Izmir en de centrale overheid, die je voor een prikje buiten de stad brengt. Naast de metro kan je met de ferry’s andere stadsdelen bezoeken. En zoals het een grootstad betaamt, er is een actief cultureel leven.

De provincie Izmir

Wie de grootstad wil verruilen voor het kleinschalige, met kleine rustige strandjes of historische sites, rust en kalmte, vindt ze overal verspreid in de provincie Izmir.
De Golf van Izmir is de moeite van het verkennen waard, met juweeltjes als Foça, Urla, Karaburun en Çeşme. Je kunt er gegrilde vis eten, wijnroutes verkennen, hurma olijven (olijven die aan de boom rijpen) eten en zelfs een Genuaans kasteel bezoeken.

Naar het noorden, richting Çanakkale heb je Dikili, Ayvalık en Pergamon. Ayvalık heeft heerlijk ijs met versgebakken hoorntjes, Pergamon een enorm theater dat gebouwd is op een steile helling en Dikili heeft naast een enorme archeologische site het stempel van een linkse stad, met een aantal gratis voorzieningen.

Ga je naar het oosten, dan heb je Seferihisar, de eerste slow city van Turkije, met een totaal organieke zondagsmarkt, de historische site van Teos en het uitzonderlijke dorpje Bademler, met een tachtig jaar oud openluchttheater, straten zonder vuil, echt waar, alles totaal ecologisch.

En natuurlijk kan je de provincie niet verlaten zonder de meest oostelijke stad, Sel­çuk, te bezoeken. Hier vind je de site van Efeze met de resten van een der zeven wereldwonderen in de oudheid; de Artemistempel en een van de kerken van de apocalyps; de Sint-Johannesbasiliek.

Als je uitgekeken bent op de provincie Izmir, kan je nog altijd de ferry’s nemen naar Chios, Lesbos of Samos, die vertrekken vanuit Çeşme, Ayvalık en Seferihisar.

Laat ons bovendien niet vergeten dat al deze stadjes hun festivals hebben, speciaal gericht op hun streek en hun streekproducten. Een beetje googelen op het net en je kunt je bezoek koppelen aan een van de festivals. Een ervaring die je nooit zal vergeten!