De Belgen weten het al lang: Turkse wijn is lekker! België staat al jaren op nummer 1 als exportland voor Turkse wijn. Er gaat maar liefst 22,4% van de geëxporteerde wijn naar België. Laten we eens kijken of we de Nederlanders ook warm kunnen krijgen voor de Turkse wijn.

Turkije is een van oudste wijnlanden ter wereld. Al zo’n 7.000 jaar geleden werd er in Mesopotamië – het gebied tussen de Eufraat en de Tigris – wijn gemaakt. Duizenden jaren lang maakte wijn onderdeel uit van het dagelijkse leven en was wijn wel net zo belangrijk als brood of olijfolie. Met de komst van de islam veranderde dit. De wijnproductie was wel toegestaan voor christenen. Dit was niet eens zozeer omdat zij geen alcoholverbod kenden zoals de moslims, maar omdat wijn een symbolische betekenis had voor het christendom, en daar werd aan tegemoetgekomen.

Tijdens het Ottomaanse Rijk

​Gedurende het Ottomaanse Rijk werd alcohol regelmatig in de ban gedaan. Sultan Murat IV was zo’n sultan die tabak, koffie en alcohol had verboden. Ironisch genoeg was hij zelf een alcoholist die zich heeft dood gedronken. Meestal versoepelden de regels al snel omdat de belasting op wijn het rijk aardig wat opleverde.
In de tweede helft van de 19^e eeuw bereikte de productie van wijn een waar hoogtepunt. In Europa werden veel wijngaarden verwoest door een epidemie van de druifluis en de export van Turkse wijn steeg gedurende zo’n vijftig jaar tot een ongekende hoogte van 340 miljoen liter in 1905. Ter vergelijking: momenteel ligt de totale productie (dus niet eens de export) op ongeveer 120 miljoen liter per jaar.

Tijdens de nieuwe Republiek Turkije

Toen Mustafa Kemal Atatürk aan de macht kwam, kreeg de wijnproductie een nieuwe impuls. De overheid wees rond 1930 zeven verschillende gebieden in Turkije aan als officiële wijnstreken en hield toezicht op het aantal wijnstokken, de manier van produceren, het alcoholpercentage en verbouwingsmethoden. Bovendien werden de wijnproducenten ondersteund met technische knowhow en subsidies.

In de moderne tijd

Door politieke veranderingen werden echter de gecontroleerde wijnstreken opgeheven en de kwaliteit van de wijn daalde snel. Zo’n dertig jaar geleden ontstond er door het opkomende toerisme opnieuw vraag naar kwaliteitswijnen. Sindsdien is er flink geïnvesteerd in de nieuwste technologieën en worden er wijnstokken van internationale en lokale druivenrassen aangeplant die voldoen aan de internationale kwaliteitsnormen. Dit leidde tot de productie van uitstekende wijnen en de laatste jaren vallen Turkse wijnen regelmatig in de prijzen bij internationale competities.

Sultaniye

Deze druivensoort wordt vooral langs de Egeïsche kust verbouwd. Het is de meest verbouwde soort met 14.000 ton druiven per jaar. Het merendeel van deze druiven wordt gebruikt als tafeldruif of wordt gedroogd (de sultana rozijnen). Een deel echter wordt ook gebruikt voor halfdroge en droge wijnen met een fris, licht karakter.

Öküzgözü

De naam van deze druivensoort betekent ‘stierenoog’ vanwege de grote, donkere druiven die doen denken aan een stierenoog. De Öküzgözü levert per jaar een kleine 12.000 ton druiven. De druif heeft een vrij hoge zuurgraad en kan daarom lang rijpen. De wijn is vrij zacht en heeft een bloemige en fruitige smaak. De Öküzgözü wordt vaak gemengd met Boğazkere.

Boğazkere

Je zou de naam kunnen vertalen als ‘keelbrander’. Hij levert bijna 9.000 ton druiven per jaar. Hij wordt het meest verbouwd in het zuidoosten van Anatolië. Net als de Öküzgözü is dit echt een wijn die een tijd moet rijpen om de juiste balans te vinden. De druif is rijk aan tannine en heeft een rijk en complex smaakpalet.

Kalecik Karası

Deze druivensoort wordt het meest in het westen van Turkije verbouwd, hij levert een kleine 7.000 kilo druiven per jaar. Hij wordt veel verbouwd langs de rivier Kızılırmak en rond Ankara. Daar vind je het plaatsje Kalecik (dat klein kasteel betekent) en de naam van de druif is te vertalen als ‘de zwarte van het kleine kasteel’. De wijn heeft een laag tanninegehalte en kan een hoger alcoholpercentage halen waardoor het een wat zwaardere wijn is.

Narince

Narince betekent delicaat. De druivensoort wordt vooral in het midden van Anatolië verbouwd en levert ruim 6.000 ton druiven per jaar. De zuurgraad is hoog en de wijn ontwikkelt een verfijnd en complex smaakpalet met het rijpen. De wijnen zijn doorgaans rond en droog, met een licht geelgroene kleur en een fruitige smaak.

Emir

De Emir brengt per jaar rond de 5.500 ton druiven op. Hij wordt vooral verbouwd in het midden/zuiden van Anatolië, in Cappadocië en Nevşehir. Typerend is de frisse smaak van groene appel. De druif wordt gebruikt voor mousserende wijnen en de gewone witte wijn. Het zijn geen bewaarwijnen, ze moeten binnen twee jaar geconsumeerd worden.

Çalkarası
​

De Çalkarası is een druivensoort die vooral voor rosé en lichte, rode wijnen gebruikt wordt. Hij wordt vooral in het zuidwesten van Turkije verbouwd, onder andere rond Denizli. Per jaar levert de Çalkarası zo’n 5.000 ton druiven. De wijnen bevatten veel zuren en hebben doorgaans een gemiddeld tot hoog alcoholpercentage.

Bornova Misketi

Deze aromatische muskaatdruif wordt in de regio Izmir verbouwd. Per jaar levert hij 900 ton druiven. De wijnen van de Bornova Misketi zijn doorgaans licht en drinken gemakkelijk weg. Er kunnen zowel droge als zoete wijnen van worden gemaakt.

Shiraz

Ook wel Syrah genoemd. Een populaire druif in Australische wijnen, maar ook in Turkije wordt hij veel gebruikt in combinatie met andere soorten. De Shiraz is goed voor een kleine 12.000 ton druiven per jaar. Jonge wijnen hebben het aroma van rood fruit en specerijen, later komen daar onder andere zoethout en ceder bij. Hij wordt in het midden, noordwesten en westen van Turkije verbouwd.

Cabernet Sauvignon

​

De Cabernet Sauvignon is de bekendste en meest verbouwde wijndruif ter wereld. Per jaar wordt er in Turkije meer dan 3.000 ton van de Cabernet Sauvignon geoogst. Hij wordt vooral in het westen van Turkije verbouwd. De wijn is krachtig en kruidig en vanwege zijn hoge gehalte aan tannine heel geschikt om lang te rijpen.  

Merlot

​
​

De Merlot wordt vooral in het zuiden en zuidwesten van Turkije verbouwd en is goed voor een kleine 3.000 ton druiven per jaar. Hij wordt vaak met andere soorten gemengd en heeft dan een verzachtende invloed. Solo levert hij een volle en verrassend rijpe wijn die al vroeg op dronk is.

Sauvignon Blanc

Deze druif is verwant aan de Cabernet Sauvignon. Hij wordt in het zuiden en zuidwesten van Turkije verbouwd en levert een kleine 1.200 ton druiven per jaar. De Sauvignon Blanc geeft een frisse, zurige wijn die heel goed jong gedronken kan worden. Ook wordt hij wel voor langere tijd op eiken vaten gerijpt.

Chardonnay

De Chardonnay levert per jaar ruim 1.100 ton druiven op. Je vindt hem in het midden, zuiden en zuidwesten van Turkije. Het is een vrij neutrale wijndruif die vrij breed ingezet kan worden en zowel jong gedronken kan worden als langere tijd kan rijpen. De Chardonnay geeft een fruitige, droge wijn.

Vanaf het moment van bloei duurt het ongeveer 100 dagen tot de druiven rijp zijn. Het juiste moment van oogsten hangt af van het druivenras, de rijpheid, de wijnstijl die de producent wil bereiken en de weersverwachting.

De rijpheid van de druiven wordt op verschillende manieren bepaald. Zo wordt – met behulp van een refractometer – het suikergehalte bepaald. Hoe rijper de druif, hoe zoeter. Daarnaast is de kleur van de schil belangrijk, hij mag geen felgroene vlekjes meer hebben. Ook moeten de steeltjes goed verhout zijn. Dit is belangrijk omdat de druif dan makkelijker loslaat van de steel. Ook als bij het bereidingsproces de steeltjes er niet af gehaald worden, is het belangrijk dat ze goed verhout zijn omdat ze dan minder tannine afgeven. Tevens wordt naar de schil- en vruchtvleesstructuur gekeken. Dit gebeurt door de druif tussen de vingers kapot te wrijven. Een rijpe druif heeft een dunnere schil en is rijk aan kleurstoffen. Tot slot laat het vruchtvlees van een rijpe druif gemakkelijk van de pit los.

In warme gebieden, zoals in Turkije, wordt ook vaak gekozen om al voor de echte rijpheid te oogsten omdat door de warmte het suikergehalte plotseling zeer sterk kan toenemen en dit is niet altijd gewenst.

Hoewel het oogsten steeds vaker machinaal gebeurt, kiezen vooral de kwaliteitsbewuste wijnboeren voor het plukken met de hand. Dit is beter voor de druiven en er kan meteen worden geselecteerd op goed fruit. Het oogsten gebeurt met behulp van een kleine snoeischaar en is dus eigenlijk geen plukken maar knippen.

Bij veel zonlicht en hoge temperaturen is de kans op oxidatie in vers geoogste druiven groot en dit is funest voor de fruitige aroma’s. Daarom wordt er in warme streken vaak ’s nachts of vroeg in de ochtend geoogst. Zo wordt ook een te vroege gisting voorkomen.

Erg belangrijk is ook dat het droog is tijdens de oogst. Een regenbui heeft een negatieve invloed op het suikergehalte en vergroot bovendien de kans op rot en schimmels.

Op de schil van een druif bevinden zich bacteriën en schimmels, waaronder gisten. Deze gisten zetten de druivensuikers om in alcohol en koolstofdioxide. Bij dat proces komt warmte vrij, maar ook specifieke geuren en smaken uit de most. De wijnproducent kan echter ook kiezen voor toevoeging van geselecteerde droge gist om meer invloed te hebben op het karakter van de wijn. Als alle suikers zijn omgezet, sterven de gistcellen af. Deze dode gistcellen vormen een neerslag, de droesem. De wijn kan nu geklaard (helder gemaakt) worden. Bij sommige wijnen wordt ervoor gekozen om de droesem nog een bepaalde tijd te behouden omdat er nog steeds chemische reacties plaatsvinden. Grote wijnproducenten gebruiken vaak een hulpmiddel om wijn te filteren en te klaren. Ambachtelijke wijn wordt veelal op natuurlijke wijze helder.

Als de wijn helder is, kan hij direct gebotteld worden óf hij kan langere tijd rijpen in een vat. Overigens vinden er na het bottelen nog steeds allerlei complexe processen plaats, waardoor elke wijn een unieke smaak heeft als hij eindelijk in het glas belandt.

Een witte wijn krijg je als de gisting na het persen plaatsvindt, dus als alleen het sap gist. Een rode wijn ontstaat doordat de schil en het vruchtvlees samen met het sap gisten. Pas na de gisting wordt de droesem verwijderd.

Bij een rosé wijn begint de gisting samen met de schillen en het vruchtvlees, maar deze worden al snel verwijderd. Een rosé wijn is dus geen mengsel van een witte en een rode wijn. Alleen bij de productie van rosé champagne wordt een klein beetje rode wijn aan de witte champagne toegevoegd.

De schroefdop is geïntroduceerd omdat men ervan uitging dat kurk de veroorzaker was van de nare kurksmaak die sommige wijnen treft. Gebleken is echter dat ook wijnen met een schroefdop er door getroffen kunnen worden. De boosdoener kan een schimmel of bacterie zijn die 2,4,6-trichlooranisol veroorzaakt en die verantwoordelijk is voor de muffe smaak van de wijn. Inmiddels is duidelijk dat het gebruik van chloorverbindingen om kurken en andere afsluiters te ontsmetten, een belangrijke oorzaak is.
Maar de schroefdop heeft wel zijn waarde bewezen: de flessen zijn makkelijker te openen en weer te sluiten en de wijn kan in alle posities bewaard worden. Een fles met een kurk moet altijd zo liggen dat de kurk vochtig blijft.

Wijnen die zuurstof nodig hebben om goed te kunnen ontwikkelen en een slechte geur tegen te gaan, moeten altijd een natuur- of kunstkurk hebben. Het oog wil ook wat, een fles wijn met een schroefdop heeft het imago van een goedkoop slobberwijntje, terwijl dit niet het geval hoeft te zijn.

Het juiste glas
​Een goed wijnglas is van kristal gemaakt. Kristal neemt minder snel de temperatuur van de omgeving aan, waardoor de temperatuur van de wijn langer stabiel blijft.

Een glas met een grotere opening kan goed gebruikt worden voor een jonge wijn waarbij het contact met zuurstof de aroma’s opent. Bij een lang gerijpte wijn zorgt het contact met zuurstof juist voor het tegenovergestelde, voor deze wijnen gebruik je bij voorkeur een glas met een kleine opening.

Tot slot: bewaar je glazen nooit op hun kop, tenzij je ze dagelijks gebruikt. De lucht eronder neemt de geur aan van de kastplank en omdat de lucht niet weg kan, zal hij bederven en gaan stinken.

De juiste serveertemperatuur
Belangrijk is de juiste temperatuur van de wijn voor het serveren. Is de wijn te warm, dan gaan de alcohol en de zoetheid overheersen en wordt de wijn ‘zwaar’. Is hij te koud, dan gaan de tannines en zuren overheersen en komen de aroma’s er niet uit.
   18 °C - Gerijpte rode wijnen
   16 °C - Krachtige en versterkte rode wijnen
   14 °C - Versterkte witte wijnen, rosé en fruitige rode wijnen
   12 °C - Volle witte wijnen, rosé
   10 °C - Frisse en halfzoete witte wijnen
   08 °C - Mousserende wijnen en zoete witte wijnen

Verschillende wijnen serveren
Ga je verschillende wijnen op een avond schenken, houd dan rekening met het volgende:

Troy Wines is een Nederlands-Turkse wijnimporteur die mikt op de moderne en bewuste wijndrinker die zoekt naar nieuwe smaakbelevingen. Troy Wines levert voornamelijk aan de betere wijnhandel en de hogere klasse restaurants en wijnbars. Sommige wijnhandels verkopen ook online, daar kun je als particulier de wijnen uit het assortiment van Troy Wines bestellen.
Daarnaast verzorgt Troy Wines proeverijen en schenken zij wijnen bij speciale evenementen als een opening of jubileum. Het assortiment wijnen komt uit de regio Izmir, van de wijnproducent LA Vineyards, waarbij LA staat voor Lucien Arkas.

​LA Vineyards
In Torbali, in de regio Izmir, liggen de organische wijngaarden van Lucien Arkas. Deze Turkse zakenman stamt uit een familie met Franse wortels en Lucien heeft naast het Turkse paspoort ook het Franse. Geen wonder dus dat in de wijngaarden bekende Franse druivenrassen worden verbouwd. Er wordt bijna geheel biologisch-organisch gewerkt en veel van de wijnen dragen het Ecocert certificaat. Een deel van de druiven – voor de premium wijnen – wordt ’s nachts met de hand geplukt. Er worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt en ook geen kunstmest. Bij het persen, klaren en bottelen daarentegen wordt gebruikgemaakt van de modernste technologieën. Het resultaat: kwaliteitswijnen die in Europa zeer gewaardeerd worden!

Aroma: het geheel van de afzonderlijke geuren bij een jonge wijn.

Bouquet: het geheel van de afzonderlijke geuren bij een rijpe wijn.

Chambreren: het op serveertemperatuur laten komen van rode wijn.

Decanteren: het overschenken van de wijn in een karaf om de droesem van (oude) wijn te scheiden.

Karaferen: het overschenken van de wijn in een karaf om zuurstof aan de wijn toe te voegen. Wordt vooral bij jonge en complexe wijnen gedaan.

Most: de overgangsfase van sap naar wijn.

Oenologie: de technische kant van de wijnbouwkunde, is een universitaire wetenschap.

Opleggen: wijn laten rijpen in de fles.

Ronde wijn: een ronde wijn is soepel, zacht en niet scherp.

Sommelier: kelner die verantwoordelijk is voor de inkoop van wijn in een restaurant of wijnbar en die adviseert over wijnkeuze.

Structuur: als een wijn relatief veel tannine en zuren bevat, heet dat structuur, dit maakt dat een wijn langer kan rijpen en bewaard kan worden.

Versterkte wijn: wijn waar extra alcohol aan toe is gevoegd, zoals port en sherry.

Vinificatie: wijnbereiding.

Vinoloog: wijnkenner.

Walsen: het ronddraaien van het glas om aroma’s los te maken.