1 juli 1927 invoering cabotagewet
Cabotage is het vervoer van goederen binnen een land door een buitenlandse vervoerder. Door de wet die op 1 juli 1926 in werking trad, werd het voor buitenlandse schepen verboden goederen van de ene Turkse plaats naar de andere te vervoeren. De invoering van de cabotagewet had grote economische gevolgen voor de jonge Turkse Republiek.
De situatie vóór de invoering van de cabotagewet
In de tijd van het Ottomaanse Rijk was de sultan begonnen zogenoemde capitulaties uit te geven aan buitenlandse kooplieden. De eersten werden al in de vijftiende eeuw gegeven aan handelaren uit Genua en Venetië die zich in Istanbul gevestigd hadden. In deze capitulaties werden allerlei economische en juridische privileges vastgelegd, waaronder vrijstelling van belastingen en dienstplicht en de vrijwaring van huiszoekingen.
Een kleine honderd jaar later hadden kooplui uit Frankrijk, Engeland en de Verenigde Nederlanden de positie van de Genuezen en Venetianen overgenomen en opnieuw ging de sultan over tot het uitgeven van capitulaties. Frankrijk kreeg ze in 1569, Engeland in 1580 en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in 1612.
Sultansmonogram bij de aanhef van de capitulatie voor de Nederlanden in 1612
In die tijd was er nog sprake van een win-winsituatie waarbij de Ottomanen konden profiteren van een zekere aanvoer van allerlei goederen en bovendien konden ze rekenen op de vriendschap van deze Europese landen. Maar naarmate het Ottomaanse Rijk meer en meer verzwakte, sloeg de balans steeds verder door in het voordeel van de Europese handelspartners.
Afschaffing van de capitulaties
Als onderdeel van het verdrag van de Vrede van Lausanne in 1923 waarmee een eind kwam aan de Grieks-Turkse oorlog en de nieuwe grenzen van Turkije werden vastgesteld, werd ook de afschaffing van de capitulaties vastgelegd. Op 20 april 1926 werd de nieuwe cabotagewet aangenomen en op 1 juli van dat jaar trad de wet in werking.
In deze cabotagewet is onder andere vastgelegd dat transport over zee, de visserij en zee-toerisme alleen onder Turkse vlag mochten geschieden. Bovendien herkregen de Turken het recht schepen te bouwen. De nieuwe wet gaf een enorme boost aan de Turkse economie. De Turken hadden ook geen enkele moeite hun schepen te bemannen, de Lazen – ook wel Lazaren genoemd, een Kaukasisch volk uit het Zwarte Zeegebied – hadden zich al eerder bewezen als uitstekende zeelieden.
Zeevaart- en Cabotagefestival
Elk jaar op de eerste juli wordt in de havens van veel kustplaatsen het Zeevaart- en Cabotagefestival georganiseerd met allerlei sportieve en culturele activiteiten. Bij een van de vaste onderdelen proberen jonge mannen via een gladde balk de Turkse vlag in handen te krijgen.
Het festival heet in het Turks Denizcilik ve Kabotaj Bayramı of kortweg Kabotaj Bayramı.
