Tweemaandelijks online magazine over Turkije

Voed de hongerige, bezoek de zieke en bevrijd de gevangene als hij ten onrechte is veroordeeld. Help ieder mens die onderdrukt wordt, of hij moslim is of niet

- Profeet Mohammed

De profeet Mohammed

Als je iets leest over de profeet Mohammed, zie je daar vaak tussen haakjes iets achter staan. Soms in het Arabisch (zoals ‘sallallahu alaihi wa sallam’), soms in het Nederlands (zegeningen en vrede met hem). Er worden ook afkortingen gebruikt, bijvoorbeeld saws voor de Arabische, zvzmh voor de Nederlandse versie. Het is een gebruik dat in de zevende eeuw is ontstaan, maar is niet geheel in lijn met de koran omdat de koran juist wil benadrukken dat de profeet Mohammed menselijk was. Het is daarom én voor de leesbaarheid van dit artikel dat ik de toevoegingen hier achterwege laat, mijn respect is er echter niet minder om.

Het geboortejaar van Mohammed

Mohammed is geboren in Mekka. Wanneer dat was, is niet met zekerheid te zeggen. Door terug te rekenen en te redeneren komt men uit op ongeveer het jaar 570 na het begin van onze jaartelling. Mohammed was de zoon van de koopman Abdallah en zijn vrouw Aminah bint Wahab. Zij behoorden tot de Qoeraisj stam, die volgens diverse bronnen in de rechte lijn afstamt van Ismaël. Deze Ismaël wordt in de bijbel genoemd als de zoon van Abraham en zijn bijvrouw Hagar, aan wie beloofd werd dat God zich over Ismaël zou ontfermen en hem tot een groot volk zou maken.

De vader van Mohammed was al overleden voor Mohammed geboren werd en zijn moeder stierf toen Mohammed (vermoedelijk) zes jaar was. Een paar jaar heeft hij bij zijn grootvader gewoond, maar toen ook deze enkele jaren later overleed, werd de opvoeding van Mohammed door zijn oom Aboe Talib overgenomen.

Kaart met stammen ten tijde van Mohammed
Tijdsbeeld

Mohammed leefde in een tijd waarin het monotheïsme sterk in opkomst was. Zo had je rond het Arabische schiereiland het christelijke Byzantijnse Rijk, het zoroastristische Perzië en het Joodse Himyar. Ethiopië, dat in die tijd een lokale grootmacht was, was eveneens christelijk. In de zesde eeuw was een enorm conflict gaande tussen Perzië en het Byzantijnse Rijk en de aangerichte verwoestingen over en weer waren enorm. Het was voor iedereen duidelijk dat één van de beide grootmachten ten onder zou gaan en het einde der wereld werd gevreesd. Het Arabisch Schiereiland werd voornamelijk bevolkt door nomadische, handeldrijvende stammen, maar er waren ook enkele steden, waaronder Mekka en Yathrib, het latere Medina. Een bekende handelsroute was de Wierookroute. Veel van de nomadische stammen langs deze route waren bekeerd tot het jodendom of een religieuze beweging met de naam al-Hums, die eveneens monotheïstisch was. Ook de grootvader van Mohammed was monotheïstisch. Een aanzienlijk deel van de Arabische stammen echter was polytheïstisch en aanbaden hun goden onder andere in en rond de Kaäba. Dit heiligdom werd onderhouden door leden van de Qoeraisj, de stam waar ook Mohammed toe behoorde. Omdat de grootvader van Mohammed monotheïstisch was en Mohammed hem daarin was gevolgd, was er natuurlijk sprake van een spanningsveld dat later uitgroeide tot een groot conflict. Belangrijke factor in dat conflict was de ondermijning van de machtspositie van de Qoeraisj.

Jonge jaren

Mohammed begon zijn arbeidzame leven als herdersjongen. Later werd hij door de rijke weduwe Chadidja aangesteld als leider van een handelskaravaan naar Jeruzalem. De christenen en joden die er woonden, inspireerden Mohammed zeer. Toen hij 25 jaar was, trouwde hij met de vijftien jaar oudere Chadidja. Dit was een gelukkig huwelijk waaruit zes kinderen geboren werden. Het huwelijk gaf Mohammed ook financiële zekerheid waardoor hij de mogelijkheid had zich af en toe in de bergen rond Mekka terug te trekken om te mediteren en te bidden.

Openbaringen

Mohammed kreeg volgens de islam verschillende visioenen en voorspellende dromen. In het jaar 610 verscheen hem de engel Gabriël die Mohammed beval enkele zinnen uit het hoofd te leren en door te geven aan anderen. Dit werden de eerste regels van de Koran; koran betekent ‘voordracht’ of ‘opzeggen’. In de loop van 22 jaar zouden nog meer openbaringen volgen. Een belangrijke opdracht die Mohammed onder andere moest doorgeven aan de mensen, was lezen en kennis vergaren om zo het eigen verstand te kunnen gebruiken en een kritische houding aan te nemen die tot wereldvrede moest leiden. Die boodschap was in een tijd waarin gevreesd werd voor het einde der tijden uitermate belangrijk. Een deel van de mensen geloofde dat de visioenen en openbaringen authentiek waren en zagen hem toen al als de profeet Mohammed. Anderen – vooral de leden van de Qoeraisj – wilden hier niets van weten en het conflict nam steeds grotere proporties aan.

De engel Gabriël en Mohammed

Mohammed ontvangt de openbaringen van de engel Gabriël. Illustratie uit de Jami' al-tawarikh van de Iraanse historicus Rashid al-Din (1247-1308).

Vlucht naar Medina

Nadat er geprobeerd was Mohammed te vermoorden en er een boycot was afgekondigd tegen Mohammed en zijn volgelingen – die ‘moslim’ genoemd werden, ‘hij die zich onderwerpt aan God’ – vluchtte een grote groep moslims naar Ethiopië, waar ze bescherming kregen van de christelijke koning.

In Yathrib, dat kleiner was dan Mekka, woonden twee rivaliserende Arabische stammen en een joodse gemeenschap. De stamhoofden van de beide ruziënde stammen vroegen Mohammed hun rechter te zijn en te proberen de stammen met elkaar te verzoenen. Hierop gaf Mohammed de opdracht aan de moslims die nog in Mekka woonden samen met hem naar Yathrib te gaan. Hij stelde een verbond voor waarin werd vastgelegd dat alle inwoners van Yathrib in vrede mochten leven en hun eigen religies mochten hebben. De enige voorwaarde was dat zij elkaar moesten beschermen tegen eventuele vijanden. De naam van de stad werd veranderd in Medina.

Mohammed in Medina

Mohammed in Medina. Afbeelding uit een middeleeuws Arabisch manuscript.

Verovering van Mekka

Voor het eerst sinds jaren was er vrede in Medina en een groot deel van de bevolking van Medina bekeerde zich tot de islam. De Qoeraisj was echter nog steeds een levensbedreigende vijand en om zichzelf en zijn volgelingen te kunnen beschermen, moest de Qoeraisj verslagen worden. Na verloop van tijd stelde Mohammed een leger samen om zijn oude stam aan te vallen en Mekka te veroveren. Dit lukte niet in één keer, maar nadat Mekka uiteindelijk wel in handen van Mohammed was gekomen, bekeerden ook de Mekkanen zich en werd de Kaäba van alle afgoden gezuiverd. De groep volgelingen van de profeet Mohammed was nu zo groot dat ook andere Arabische stammen gemakkelijk door het leger van Mohammed overwonnen konden worden. In rap tempo verkreeg Mohammed zo de controle over het hele Arabische Schiereiland.

Vrouwen van de profeet Mohammed

Voor de migratie naar Yathrib was Chadidja gestorven, in het jaar 619. Mohammed had monogaam met haar samengeleefd, maar na haar dood kreeg hij in totaal nog elf vrouwen. Op enig moment had hij negen vrouwen tegelijk. De meeste van deze vrouwen waren weduwes, van wie de echtgenoten in een van de vele veldslagen waren omgekomen. Door met deze vrouwen te trouwen, voorzag Mohammed in hun onderhoud, hetgeen een van de belangrijkste sociale functies is van polygamie. Er waren echter ook vrouwen met wie hij uit politieke overwegingen trouwde. Twee van zijn vrouwen waren joods, een andere vrouw was christen.

Ziekte en overlijden

In maart 632 ondernam de profeet Mohammed een laatste pelgrimstocht. Tijdens deze tocht hield hij een preek waarin hij bepaalde richtlijnen nog eens heel duidelijk uiteenzette. Daarna nam hij afscheid van zijn volgelingen. Op 8 juni 632 stierf hij na een kort ziekbed in Medina. Hij was toen rond de 62 jaar oud. Mohammed werd begraven in de kamer waar hij stierf. Later werd rond deze ruimte een moskee gebouwd: de Moskee van de Profeet.




Noot:
Tot nu toe schrijf ik alle teksten voor Impressie Turkije zelf en daarbij hoort ook het lezen en uitzoeken van alle informatie betreffende een onderwerp. Een enkele keer laat ik vervolgens de door mij geschreven tekst lezen door een deskundige, om er zeker van te zijn dat ik geen dingen schrijf die niet kloppen.
Zo heb ik de tekst over de profeet Mohammed aan Mehmet Çalışkan voorgelegd. Mehmet is historicus en heeft als specialisatie de islam in de koran en hoe religie en politiek elkaar beïnvloeden. Daarnaast is hij een deskundige met betrekking tot Mustafa Kemal Atatürk.
Mehmet Çalışkan is docent en geeft tevens interessante lezingen over de onderwerpen die met zijn specialisaties te maken hebben.
Voor het boeken van en informatie over het houden van een lezing kun je - in het Nederlands of Turks - met Mehmet contact opnemen via de mail: Mehmetcaliskan_184@hotmail.com.

Adverteren? Download de mediakit


Adverteren


 
  • Inge schreef:

    Wat is dit weer een interessant en verhelderend artikel Klaske!

  • Ellen schreef:

    Wat een mooie leerzame en leuke 2 de editie Klaske. Heb genoten van de verhalen en zal zeker naar aanleiding je artikel over catalhoyuk deze nederzetting gaan bezoeken.

  • >