Rassen classificeren

Er zijn twee manieren om een hondenras te bepalen. Je kunt uitgaan van de natuurlijk ontstane rassen óf van de gecultiveerde rassen. In het eerste geval wordt er gekeken naar het geheel van kenmerken die de hond in staat stellen om optimaal onder de leefomstandigheden van een bepaalde streek te kunnen functioneren. Die kenmerken zijn door natuurlijke selectie en soms mede door sturing van de mens én door de geografisch geïsoleerde ligging tot stand gekomen. Kleur en vachttype spelen een ondergeschikte rol bij het vaststellen van een natuurlijk ontstaan hondenras. 

De gecultiveerde rassen zijn ooit allen ontstaan uit de natuurlijke rassen maar door afspraken te maken over uiterlijk en karakter – het vaststellen van een ‘standaard’ – zijn fokkers honden gaan selecteren die voldoen aan deze standaard. Bij de gecultiveerde rassen spelen kleur en vachttype dus wél een belangrijke rol.

De FCI

De Fédération Cynologique Internationale (FCI) is een wereldwijd overkoepelend orgaan op het gebied van rashonden (kynologie).

Nederland en België zijn aangesloten bij de FCI, maar bijvoorbeeld Amerika, Engeland en Turkije zijn dat niet. Dit heeft gevolgen voor de classificatie van de hondenrassen waardoor er verwarring kan ontstaan.

De FCI heeft de Anadolu Çoban Köpeği (Turks voor Anatolische herdershond) als natuurlijk ras erkend en laat veel ruimte ten aanzien van kleur en beharing. Hierdoor worden zowel de Kangal, de Kars en de Akbaş tot de Anadolu Çoban Köpeği gerekend. In Nederland gebruikt de Raad van Beheer - een overkoepelend orgaan voor diverse verenigingen die te maken hebben met hondenrassen - de naam Anatolische Herder voor de Anadolu Çoban Köpeği. De Belgische tegenhanger in dezen is de Koninklijke Maatschappij Sint-Hubertus - of kortweg KMSH - en zij gebruikt de Turkse naam Coban Köpegi of het Engelse Anatolian Shepherd. 

De Turkse visie

Turkije ziet de Kangal als een apart ras dat gecultiveerd is vanuit de Anadolu Çoban Köpeği, en dus als een hond met een eigen standaard. Ook de Akbaş en de Karshond worden als afzonderlijke rassen gezien. Turkije is trots op zijn 'nationale hond' de Kangal, en doet er daarom alles aan de raszuiverheid te bewaken en te bevorderen.

De Kangal

Er valt niet veel met zekerheid over de herkomst van de Kangal te zeggen. Volgens sommigen zou hij afstammen van de Mesopotamische Molosser (een doghond) terwijl anderen menen dat de lichaamsbouw van de Kangal ouder aandoet dan die van de Molosser. Weer anderen zeggen dat de Kangal afstamt van de oude Indiase honden. Eén ding is zeker: de huidige Kangal is een berghond die uit het district Kangal in de provincie Sivaş komt.

Karakter

Als bewaker van de kudde is het een zeer zelfstandig werkende hond die onder extreme omstandigheden kan leven. Hij is niet agressief van aard, maar vecht als het nodig is. De Kangal wordt gezien als de enige hond die het gevecht met een wolf aankan. Hij zal uit zichzelf niet aanvallen, maar slechts door zijn aanwezigheid en zelfbewuste gedrag zal hij mogelijke indringers of aanvallers afschrikken. Is dit toch niet het geval, dan komt de Kangal in actie en gaat het gevecht aan. Het is een hond die zijn kudde (en daarom ook het gezin waartoe hij behoort) goed bewaakt en wantrouwend is naar vreemden.

Uiterlijke kenmerken

De Kangal is een grote hond. Reuen hebben een schofthoogte van 74-81 cm bij een gewicht van 50 tot 65 kg. Voor teven is dat 71-79 cm bij 40 tot 55 kg. De Kangal is lichtbeige van kleur en heeft een zwart ‘masker’.

Typerend voor de Kangal is de dubbele vacht: hij heeft een dikke, isolerende ondervacht die hem bestand maakt tegen zowel de hete zomers als de zeer koude winters. De bovenvacht is water- en sneeuwafstotend. Bovendien maakt deze dubbele vacht hem beter bestand tegen beten van wolven of beren. Om de nek nog beter te beschermen, draagt de Kangal veelal een halsband met naar buiten gerichte punten.

Imago van de Kangal

Dat de Kangal een moedige en zelfbewuste hond is, heeft er jammer genoeg ook toe geleid dat ze vaak gekruist zijn met vechthonden. Ook zijn er helaas eigenaren die hun hond als vechthond opvoeden. Dit geeft een vertekend beeld van de Kangal en doet geen recht aan de oorspronkelijke eigenschappen van deze hond.

Ah... wat zijn ze lief, hè?

Ben je als een blok voor de Kangal gevallen? Neem hem dan vooral niet in huis! Een Kangal heeft ruimte nodig en veel beweging. Bovendien heeft hij graag een taak. Krijgt hij die niet toegewezen, dan eigent hij zich er zelf een toe en dat strookt niet altijd met de wensen van de eigenaar. Ook heeft hij een zeer consequente opvoeding nodig. De Kangal neemt graag zelf initiatief, dat hoort bij het dier als bewaker van de kudde.

Wil je toch echt een Kangal? Kijk eens op Marktplaats, daar wordt hij regelmatig aangeboden door eigenaren die zich op de zorg voor het dier verkeken hebben. Toch liever een pup? In Nederland en België zijn geen officiële fokkers. Dat maakt het lastig om aan een goede, gezonde pup te komen. In de Facebookgroepen Anatolische Herder/Kangal en Kangal Nederland kun je veel informatie vinden én vragen stellen over deze bijzondere hond. Wie weet, kan iemand je verder helpen!

Cheetah Conservation Fund

De leefomstandigheden in Namibië hebben veel overeenkomst met die in Centraal Anatolië. Dit maakt dat de Kangal uitstekend geschikt is om in Namibië – waar de cheeta een bedreiging vormt voor de kuddes – als bewaker in te zetten. Veel herders beschermden hun kuddes door de cheeta af te schieten, waardoor het aantal cheeta’s sterk afnam. De aanwezigheid van een Kangal schrikt de cheeta af, meer dan een boer met zijn geweer. Het inzetten van Kangals is daarom goed voor de cheeta-stand én voor de kuddes. 

Het is uitermate belangrijk dat er raszuivere Kangals worden ingezet. Zij zijn het meest geschikt voor hun taak. Bovendien zijn het zeer gezonde en sterke honden. Het harde leven in de bergen van Anatolië en het gebrek aan medische zorg heeft voor een natuurlijke selectie gezorgd; alleen de sterksten konden overleven.

Het project van CCF startte in 1994 met niet-raszuivere Kangals, bij gebrek aan beter. Inmiddels worden er ook raszuivere Kangals ingezet. Het project is zo succesvol dat er sinds 1994 al 600 honden voor Namibische boeren werken en dat ook in Kenia Kangals zijn ingezet. Waar voorheen gemiddeld 19 cheeta’s per jaar werden gedood door de boeren, is dat nu nog maar 2 of 3 per jaar en in deze gevallen is er vrijwel altijd sprake van buitengewoon aanvallend gedrag van de cheeta en niet – zoals voorheen het geval was – het domweg te dicht in de buurt komen van de boerderijen en kuddes. Bovendien is het aantal verliezen van dieren binnen de kuddes met 80 tot 100% afgenomen.

Een prachtig project met fantastische resultaten!